استراتژی فروش اختیار خرید (Short Call) چیست؟ راهنمای جامع و ساده

استراتژی فروش اختیار خرید (Short Call) یکی از استراتژی‌های پایه در بازار اختیار معامله (Options) است که برای معامله‌گرانی طراحی شده که دیدگاه نزولی یا خنثی نسبت به دارایی پایه (مثل سهام یا شاخص) دارند و می‌خواهند از دریافت پرمیوم اولیه سود ببرند. این استراتژی شامل فروش یک قرارداد اختیار خرید است که به معامله‌گر امکان دریافت پرمیوم را می‌دهد، اما تعهداتی نیز ایجاد می‌کند.

بازار هدف استراتژی فروش اختیار خرید

استراتژی فروش اختیار خرید برای شرایط زیر مناسب است:

• بازار نزولی یا خنثی: وقتی معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت دارایی پایه (مثل سهام یا شاخص) افزایش شدیدی نخواهد داشت و یا کاهش می‌یابد یا ثابت می‌ماند.
• معامله‌گران با تجربه متوسط: این استراتژی برای معامله‌گرانی که با مفاهیم اولیه اختیار معامله آشنا هستند و می‌توانند ریسک‌های مرتبط با تعهد فروش را مدیریت کنند، مناسب است.
• بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی برای قراردادهای اختیار معامله سهام شرکت‌های بزرگ با حجم معاملات بالا (مثل سهام بانکی، پتروشیمی یا فلزی) بهتر اجرا می‌شود.
• معامله‌گرانی که به دنبال درآمد از پرمیوم هستند: کسانی که می‌خواهند از دریافت پرمیوم اولیه سود ببرند، از این استراتژی استقبال می‌کنند.

این استراتژی در بازارهای صعودی شدید توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند منجر به زیان‌های قابل توجهی شود. همچنین، به دلیل ریسک نامحدود، برای مبتدیان بدون تجربه کافی مناسب نیست.

روش اجرا استراتژی فروش اختیار خرید

استراتژی فروش اختیار خرید شامل فروش یک قرارداد اختیار خرید (Call Option) است که به خریدار این حق را می‌دهد تا دارایی پایه را در تاریخ سررسید با قیمت اعمال مشخص از فروشنده (معامله‌گر) خریداری کند. در مقابل، معامله‌گر پرمیوم اولیه را دریافت می‌کند.

مراحل اجرا:

1. تحلیل بازار: مطمئن شوید که دارایی پایه احتمالاً افزایش شدیدی نخواهد داشت. از تحلیل تکنیکال یا بنیادی برای تأیید دیدگاه نزولی یا خنثی استفاده کنید.
2. انتخاب قرارداد:
   • دارایی پایه: سهام یا شاخصی را انتخاب کنید که انتظار دارید قیمت آن ثابت بماند یا کاهش یابد.
   • قیمت اعمال (Strike Price): قیمت اعمالی را انتخاب کنید که فکر می‌کنید قیمت دارایی تا سررسید به بالای آن نخواهد رفت (معمولاً Out-of-the-Money یا OTM).
   • تاریخ سررسید: سررسیدی را انتخاب کنید که با افق زمانی پیش‌بینی شما همخوانی داشته باشد (معمولاً چند هفته تا چند ماه).
3. اجرای معامله:
   • یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال و سررسید مورد نظر بفروشید (دریافت پرمیوم).
4. مدیریت معامله: موقعیت خود را تا سررسید یا بسته شدن زودهنگام (در صورت سود یا تغییر شرایط بازار) نظارت کنید. توجه داشته باشید که فروش اختیار خرید ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام (Assignment Risk) شود، به‌ویژه اگر قرارداد در پول (In-the-Money) باشد.

مثال ساده:

فرض کنید سهام شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان معامله می‌شود و شما پیش‌بینی می‌کنید که قیمت تا یک ماه آینده به بالای ۱۱۰۰ تومان نخواهد رفت. بنابراین:

• یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال ۱۱۰۰ تومان می‌فروشید و ۵۰ تومان پرمیوم دریافت می‌کنید.
• درآمد کل برای ۱۰۰ سهم = ۵۰ × ۱۰۰ = ۵۰۰۰ تومان.

منطق معامله‌گر از انجام فروش اختیار خرید

معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:

• دیدگاه نزولی یا خنثی: معامله‌گر معتقد است که قیمت دارایی پایه تا سررسید به بالای قیمت اعمال قرارداد (مثلاً ۱۱۰۰ تومان) نخواهد رفت، در نتیجه قرارداد بی‌ارزش منقضی می‌شود و پرمیوم دریافتی به‌عنوان سود حفظ می‌شود.
• دریافت پرمیوم اولیه: فروش قرارداد اختیار خرید، پرمیوم نقدی فراهم می‌کند که می‌تواند به‌عنوان درآمد فوری استفاده شود.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: ارزش زمانی قراردادهای اختیار خرید با نزدیک شدن به سررسید کاهش می‌یابد، که به نفع فروشنده است.
• مدیریت پرتفوی: این استراتژی می‌تواند به‌عنوان بخشی از یک پرتفوی متنوع برای تولید درآمد منظم استفاده شود، به شرطی که ریسک‌های آن مدیریت شوند.

این استراتژی به معامله‌گر اجازه می‌دهد از ثبات یا کاهش قیمت دارایی سود ببرد، اما نیازمند آمادگی برای تحویل سهام یا پوشش زیان در صورت افزایش قیمت است.

روش محاسبه بیشینه سود

بیشینه سود در استراتژی فروش اختیار خرید محدود است و برابر با پرمیوم دریافتی از فروش قرارداد است. فرمول آن به‌صورت زیر است:

بیشینه سود = پرمیوم دریافتی × تعداد سهام

مثال:

• پرمیوم دریافتی = ۵۰ تومان به ازای هر سهم.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه سود = ۵۰ × ۱۰۰ = ۵۰۰۰ تومان.

این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت دارایی پایه در زمان سررسید پایین‌تر یا برابر با قیمت اعمال (۱۱۰۰ تومان) باشد، زیرا قرارداد بی‌ارزش منقضی می‌شود و معامله‌گر پرمیوم را نگه می‌دارد.

روش محاسبه بیشینه زیان

بیشینه زیان در استراتژی فروش اختیار خرید نامحدود است، زیرا اگر قیمت دارایی پایه به شدت افزایش یابد، معامله‌گر باید سهام را با قیمت اعمال به خریدار تحویل دهد و زیان قابل توجهی متحمل می‌شود. فرمول تقریبی زیان به‌صورت زیر است:

زیان = [(قیمت دارایی پایه در سررسید – قیمت اعمال) – پرمیوم دریافتی] × تعداد سهام

مثال:

اگر قیمت سهام در سررسید به ۱۳۰۰ تومان برسد:

• قیمت اعمال = ۱۱۰۰ تومان.
• پرمیوم دریافتی = ۵۰ تومان.
• زیان به ازای هر سهم = (۱۳۰۰ – ۱۱۰۰) – ۵۰ = ۱۵۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، زیان = ۱۵۰ × ۱۰۰ = ۱۵۰۰۰ تومان.

اگر قیمت سهام به ۱۵۰۰ تومان برسد، زیان به ازای هر سهم = (۱۵۰۰ – ۱۱۰۰) – ۵۰ = ۳۵۰ تومان، و برای ۱۰۰ سهم = ۳۵۰۰۰ تومان. این نشان‌دهنده ریسک نامحدود در صورت افزایش شدید قیمت است.

نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)

نقطه سربه‌سر قیمتی است که در آن معامله نه سود می‌دهد و نه زیان. در استراتژی فروش اختیار خرید، نقطه سربه‌سر به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

نقطه سربه‌سر = قیمت اعمال + پرمیوم دریافتی

مثال:

• قیمت اعمال = ۱۱۰۰ تومان.
• پرمیوم دریافتی = ۵۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر = ۱۱۰۰ + ۵۰ = ۱۱۵۰ تومان.

اگر قیمت دارایی پایه در زمان سررسید ۱۱۵۰ تومان باشد، معامله‌گر نه سود می‌کند و نه زیان می‌بیند. اگر قیمت پایین‌تر از ۱۱۵۰ تومان باشد، سود کسب می‌شود (تا سقف پرمیوم)، و اگر بالاتر باشد، زیان رخ می‌دهد.

مزایا و معایب استراتژی فروش اختیار خرید

مزایا:

• دریافت پرمیوم اولیه: معامله‌گر نقدینگی فوری از پرمیوم دریافت می‌کند.
• سود در بازار نزولی یا خنثی: مناسب برای پیش‌بینی ثبات یا کاهش قیمت دارایی.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: ارزش زمانی قرارداد با نزدیک شدن به سررسید کاهش می‌یابد، که به نفع فروشنده است.
• سادگی نسبی: نسبت به استراتژی‌های ترکیبی، اجرای آن ساده‌تر است.

معایب:

• ریسک نامحدود: افزایش شدید قیمت دارایی می‌تواند منجر به زیان‌های بزرگ شود.
• ریسک تخصیص زودهنگام: اگر قرارداد در پول (In-the-Money) باشد، ممکن است سهام زودتر از سررسید تخصیص شود.
• نیاز به وجه تضمین: فروش قرارداد اختیار خرید در بورس ایران نیازمند بلوکه کردن وجه تضمین در حساب کارگزاری است.
• وابستگی به تحلیل دقیق: پیش‌بینی نادرست بازار می‌تواند به زیان منجر شود.

نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران

• نقدینگی بازار: اطمینان حاصل کنید که دارایی پایه (مثل سهام شرکت‌های بزرگ) نقدینگی کافی برای اجرای قراردادهای اختیار معامله دارد.
• وجه تضمین: فروش قرارداد اختیار خرید نیازمند وجه تضمین است. موجودی حساب خود را بررسی کنید و از اخطاریه کال مارجین (Margin Call) اجتناب کنید.
• سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند، که ریسک تخصیص زودهنگام را کاهش می‌دهد.
• مدیریت ریسک: از ابزارهای مدیریت ریسک مانند حد ضرر (Stop Loss) یا خرید قراردادهای محافظتی (مثل Call دیگر) برای محدود کردن زیان استفاده کنید.
• شبیه‌سازی: قبل از اجرا، استراتژی را در حساب دمو یا با ابزارهای تحلیلی تست کنید.
• توجه به نوسانات و زمان: تغییرات در نوسانات بازار (Implied Volatility) می‌توانند بر پرمیوم و سودآوری اثر بگذارند.

جمع‌بندی

استراتژی فروش اختیار خرید (Short Call) یک روش پایه برای معامله‌گرانی است که دیدگاه نزولی یا خنثی نسبت به بازار دارند و می‌خواهند از دریافت پرمیوم اولیه سود ببرند. این استراتژی با سود محدود و ریسک نامحدود، امکان کسب درآمد در بازارهای باثبات یا نزولی را فراهم می‌کند، اما نیازمند تحلیل دقیق و مدیریت ریسک است. با درک بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود، زیان و نقاط سربه‌سر، می‌توانید این استراتژی را با احتیاط در بازار ایران پیاده کنید.

 

توضیحات بیشتر

شاید شما هم دوست داشته باشید

• 

  استراتژی خرید اختیار خرید

  5 دقیقه مطالعه