استراتژی Short Straddle چیست؟ راهنمای جامع و ساده

استراتژی Short Straddle یک استراتژی پیشرفته در بازار اختیار معامله (Options) است که شامل فروش همزمان یک قرارداد اختیار خرید (Call Option) و یک قرارداد اختیار فروش (Put Option) با قیمت اعمال (Strike Price) یکسان و تاریخ سررسید یکسان، معمولاً در وضعیت در پول (At-the-Money یا ATM) است. این استراتژی برای معامله‌گرانی طراحی شده که دیدگاه خنثی (Neutral) نسبت به دارایی پایه (مثل سهام) دارند و انتظار دارند قیمت سهام در یک محدوده بسیار باریک نزدیک به قیمت اعمال باقی بماند و نوسانات کمی داشته باشد. Short Straddle یک استراتژی با سود محدود و ریسک نامحدود است که از کاهش ارزش زمانی (Time Decay) قراردادها سود می‌برد.

بازار هدف استراتژی Short Straddle

استراتژی Short Straddle برای شرایط زیر مناسب است:

• بازار خنثی با نوسانات بسیار کم: وقتی معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام تا سررسید قراردادها در محدوده‌ای بسیار باریک نزدیک به قیمت اعمال باقی خواهد ماند و نوسانات قابل توجهی نخواهد داشت.
• معامله‌گران حرفه‌ای: این استراتژی به دلیل ریسک نامحدود و نیاز به مدیریت دقیق، برای معامله‌گران با تجربه بالا مناسب است و برای مبتدیان توصیه نمی‌شود.
• بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی برای سهام شرکت‌های بزرگ با حجم معاملات بالا (مثل سهام بانکی، پتروشیمی یا فلزی) که قراردادهای اختیار معامله فعال دارند، بهتر اجرا می‌شود.
• معامله‌گران با سرمایه کافی: به دلیل نیاز به وجه تضمین (Margin) برای فروش قراردادهای ATM، این استراتژی نیازمند سرمایه قابل توجه است.

این استراتژی در بازارهای با نوسانات بالا یا روندهای صعودی/نزولی قوی توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند منجر به زیان‌های قابل توجه شود.

روش اجرا استراتژی Short Straddle

استراتژی Short Straddle شامل فروش دو قرارداد اختیار معامله با قیمت اعمال یکسان و تاریخ سررسید یکسان است. ساختار به‌صورت زیر است:

1. فروش یک قرارداد اختیار فروش (Sell Put): با قیمت اعمال یکسان (معمولاً ATM، یعنی نزدیک به قیمت فعلی سهام) برای دریافت پرمیوم.
2. فروش یک قرارداد اختیار خرید (Sell Call): با همان قیمت اعمال (ATM) برای دریافت پرمیوم اضافی.

هر قرارداد باید:

• روی یک دارایی پایه (مثل سهام یک شرکت) باشد.
• تاریخ سررسید یکسانی داشته باشد.
• تعداد سهام تحت پوشش یکسان باشد (مثلاً ۱۰۰ سهم برای هر قرارداد).
• قیمت اعمال برابر با قیمت فعلی سهام یا بسیار نزدیک به آن باشد (ATM).

مراحل اجرا:

1. تحلیل بازار: مطمئن شوید که سهام تا سررسید قراردادها احتمالاً در محدوده‌ای بسیار باریک نزدیک به قیمت اعمال باقی خواهد ماند. از تحلیل تکنیکال (مثل سطوح حمایت و مقاومت) یا بنیادی برای تأیید دیدگاه خنثی استفاده کنید.
2. انتخاب سهام و قراردادها:
   • سهام: سهامی با نقدینگی بالا و قراردادهای اختیار معامله فعال انتخاب کنید.
   • قرارداد Put و Call: قیمت اعمالی نزدیک به قیمت فعلی سهام (ATM) برای دریافت پرمیوم بالا.
3. اجرای معامله:
   • یک قرارداد Put ATM بفروشید (دریافت پرمیوم).
   • یک قرارداد Call ATM بفروشید (دریافت پرمیوم).
4. مدیریت معامله: موقعیت را تا سررسید یا بسته شدن زودهنگام (در صورت سود یا افزایش نوسانات) نظارت کنید. فروش قراردادها ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام (Assignment Risk) شود.

مثال ساده:

فرض کنید سهام شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان معامله می‌شود و شما انتظار دارید قیمت تا یک ماه آینده نزدیک به ۱۰۰۰ تومان باقی بماند. بنابراین:

• یک قرارداد Put با قیمت اعمال ۱۰۰۰ تومان (ATM) به قیمت ۵۰ تومان می‌فروشید.
• یک قرارداد Call با قیمت اعمال ۱۰۰۰ تومان (ATM) به قیمت ۵۰ تومان می‌فروشید.
• جریان نقدی خالص = ۵۰ + ۵۰ = ۱۰۰ تومان (اعتبار خالص یا Net Credit) به ازای هر سهم.
• برای ۱۰۰ سهم، اعتبار خالص = ۱۰۰ × ۱۰۰ = ۱۰۰۰۰ تومان.

منطق معامله‌گر از انجام Short Straddle

معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:

• دیدگاه خنثی: معامله‌گر معتقد است که قیمت سهام تا سررسید نزدیک به قیمت اعمال (۱۰۰۰ تومان) باقی خواهد ماند، بنابراین هر دو قرارداد فروخته‌شده بی‌ارزش منقضی می‌شوند و پرمیوم آنها حفظ می‌شود.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: قراردادهای ATM فروخته‌شده با نزدیک شدن به سررسید ارزش زمانی خود را به‌سرعت از دست می‌دهند (Theta Decay)، که به نفع معامله‌گر است.
• دریافت پرمیوم بالا: فروش Put و Call ATM پرمیوم قابل توجهی ایجاد می‌کند، زیرا قراردادهای ATM معمولاً گران‌تر هستند.
• ریسک‌پذیری بالا: معامله‌گر مایل به پذیرش ریسک نامحدود در ازای سود محدود است، با این فرض که نوسانات شدید بعید است.

این استراتژی برای معامله‌گرانی مناسب است که توانایی مدیریت ریسک بالا و پیش‌بینی دقیق بازار را دارند.

روش محاسبه بیشینه سود

بیشینه سود در استراتژی Short Straddle محدود است و برابر با پرمیوم خالص دریافتی (Net Credit) است. این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت سهام در سررسید دقیقاً برابر با قیمت اعمال قراردادهای فروخته‌شده باشد، زیرا هر دو قرارداد بی‌ارزش منقضی می‌شوند. فرمول سود به‌صورت زیر است:

بیشینه سود = (پرمیوم دریافتی Put + پرمیوم دریافتی Call) × تعداد سهام

مثال:

• پرمیوم Put (1000 تومان) = ۵۰ تومان.
• پرمیوم Call (1000 تومان) = ۵۰ تومان.
• بیشینه سود به ازای هر سهم = ۵۰ + ۵۰ = ۱۰۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه سود = ۱۰۰ × ۱۰۰ = ۱۰۰۰۰ تومان.

این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت سهام در سررسید دقیقاً ۱۰۰۰ تومان باشد، زیرا هر دو قرارداد فروخته‌شده بی‌ارزش منقضی می‌شوند.

روش محاسبه بیشینه زیان

بیشینه زیان در استراتژی Short Straddle نامحدود است، زیرا:

• افزایش شدید قیمت سهام: قرارداد Call فروخته‌شده عمیق‌تر در پول (In-the-Money) می‌شود و زیان آن می‌تواند بسیار بزرگ باشد.
• کاهش شدید قیمت سهام: قرارداد Put فروخته‌شده عمیق‌تر در پول می‌شود و زیان آن می‌تواند قابل توجه باشد (هرچند محدود به صفر شدن قیمت سهام).

زیان در افزایش قیمت = (قیمت سهام – قیمت اعمال – پرمیوم خالص دریافتی) × تعداد سهام

زیان در کاهش قیمت = (قیمت اعمال – قیمت سهام – پرمیوم خالص دریافتی) × تعداد سهام

مثال:

• فرض کنید قیمت سهام به ۱۲۰۰ تومان افزایش یابد:
  • زیان Call = (1200 – 1000 – 100) × ۱۰۰ = ۱۰۰ × ۱۰۰ = ۱۰۰۰۰ تومان.
  • Put بی‌ارزش می‌شود.
  • زیان کل = ۱۰۰۰۰ تومان.
• فرض کنید قیمت سهام به ۸۰۰ تومان کاهش یابد:
  • زیان Put = (1000 – 800 – 100) × ۱۰۰ = ۱۰۰ × ۱۰۰ = ۱۰۰۰۰ تومان.
  • Call بی‌ارزش می‌شود.
  • زیان کل = ۱۰۰۰۰ تومان.

زیان می‌تواند با حرکت شدیدتر قیمت سهام افزایش یابد و در جهت صعودی عملاً نامحدود است.

نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)

استراتژی Short Straddle دارای دو نقطه سربه‌سر است که به‌صورت زیر محاسبه می‌شوند:

1. نقطه سربه‌سر پایینی:
   نقطه سربه‌سر پایین = قیمت اعمال – پرمیوم خالص دریافتی
2. نقطه سربه‌سر بالایی:
   نقطه سربه‌سر بالا = قیمت اعمال + پرمیوم خالص دریافتی

مثال:

• قیمت اعمال = ۱۰۰۰ تومان.
• پرمیوم خالص = ۱۰۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر پایین = ۱۰۰۰ – ۱۰۰ = ۹۰۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر بالا = ۱۰۰۰ + ۱۰۰ = ۱۱۰۰ تومان.

اگر قیمت سهام در سررسید بین ۹۰۰ و ۱۱۰۰ تومان باشد، معامله‌گر سود کسب می‌کند. خارج از این محدوده، معامله وارد زیان می‌شود.

مزایا و معایب استراتژی Short Straddle

مزایا:

• پرمیوم بالا: فروش قراردادهای ATM پرمیوم قابل توجهی ایجاد می‌کند.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: قراردادهای فروخته‌شده با نزدیک شدن به سررسید ارزش خود را از دست می‌دهند.
• مناسب برای بازار خنثی: در بازارهای با نوسانات بسیار کم عملکرد خوبی دارد.
• سادگی نسبی: در مقایسه با استراتژی‌های پیچیده‌تر، اجرا و درک آن ساده‌تر است.

معایب:

• ریسک نامحدود: حرکت شدید قیمت سهام در هر جهت می‌تواند زیان‌های قابل توجهی ایجاد کند.
• نیاز به سرمایه بالا: فروش قراردادهای ATM نیازمند وجه تضمین قابل توجه است.
• ریسک تخصیص زودهنگام: فروش قراردادهای Put و Call ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام شود.
• سود محدود: در مقایسه با ریسک، سود بالقوه نسبتاً کم است.
• نیاز به پیش‌بینی دقیق: موفقیت به پیش‌بینی صحیح ثبات قیمت در محدوده بسیار باریک وابسته است.

نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران

• نقدینگی بازار: اطمینان حاصل کنید که سهام و قراردادهای اختیار معامله نقدینگی کافی دارند تا اجرای استراتژی بدون مشکل انجام شود.
• وجه تضمین: فروش قراردادهای Put و Call نیازمند وجه تضمین است. موجودی حساب خود را بررسی کنید.
• سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند، که می‌تواند ریسک تخصیص زودهنگام را کاهش دهد.
• مدیریت ریسک: از ابزارهای مدیریت ریسک مانند بستن زودهنگام موقعیت یا خرید قراردادهای محافظ (Hedging) در صورت افزایش نوسانات استفاده کنید.
• شبیه‌سازی: قبل از اجرا، استراتژی را در حساب دمو یا با ابزارهای تحلیلی تست کنید.
• توجه به نوسانات ضمنی: کاهش نوسانات ضمنی (Implied Volatility) به سود استراتژی کمک می‌کند، اما افزایش آن می‌تواند ارزش قراردادهای فروخته‌شده را بالا برده و زیان را تشدید کند. این استراتژی در شرایط نوسانات پایین بهتر عمل می‌کند.

جمع‌بندی

استراتژی Short Straddle یک روش پیشرفته برای معامله‌گران حرفه‌ای است که دیدگاه خنثی نسبت به بازار دارند و می‌خواهند از ثبات قیمت سهام در یک محدوده بسیار باریک و کاهش ارزش زمانی قراردادها سود ببرند. این استراتژی با فروش قراردادهای Put و Call با قیمت اعمال یکسان، پرمیوم بالایی ارائه می‌دهد، اما ریسک نامحدود و نیاز به سرمایه بالا آن را برای معامله‌گران با تجربه مناسب می‌کند. با درک بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود، زیان و نقاط سربه‌سر، می‌توانید این استراتژی را با احتیاط در بازار ایران پیاده کنید.

بیش از ۸۰ استراتژی با مثال از نماد های واقعی بازار در دوره نجوا آمده است