استراتژی Short Strangle چیست؟ راهنمای جامع و ساده

استراتژی Short Strangle یک استراتژی پیشرفته در بازار اختیار معامله (Options) است که شامل فروش همزمان یک قرارداد اختیار خرید (Call Option) و یک قرارداد اختیار فروش (Put Option) با قیمت‌های اعمال (Strike Prices) متفاوت و تاریخ سررسید یکسان، هر دو در وضعیت خارج از پول (Out-of-the-Money یا OTM) است. این استراتژی برای معامله‌گرانی طراحی شده که دیدگاه خنثی (Neutral) نسبت به دارایی پایه (مثل سهام) دارند و انتظار دارند قیمت سهام در یک محدوده مشخص باقی بماند و نوسانات کمی داشته باشد. Short Strangle یک استراتژی با سود محدود و ریسک نامحدود است که از کاهش ارزش زمانی (Time Decay) قراردادها سود می‌برد.

بازار هدف استراتژی Short Strangle

استراتژی Short Strangle برای شرایط زیر مناسب است:

• بازار خنثی با نوسانات کم: وقتی معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام تا سررسید قراردادها در محدوده‌ای بین قیمت‌های اعمال قراردادهای فروخته‌شده باقی خواهد ماند و نوسانات قابل توجهی نخواهد داشت.
• معامله‌گران حرفه‌ای: این استراتژی به دلیل ریسک نامحدود و نیاز به مدیریت دقیق، برای معامله‌گران با تجربه بالا مناسب است و برای مبتدیان توصیه نمی‌شود.
• بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی برای سهام شرکت‌های بزرگ با حجم معاملات بالا (مثل سهام بانکی، پتروشیمی یا فلزی) که قراردادهای اختیار معامله فعال دارند، بهتر اجرا می‌شود.
• معامله‌گران با سرمایه کافی: به دلیل نیاز به وجه تضمین (Margin) برای فروش قراردادهای OTM، این استراتژی نیازمند سرمایه قابل توجه است.

این استراتژی در بازارهای با نوسانات بالا یا روندهای صعودی/نزولی قوی توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند منجر به زیان‌های قابل توجه شود.

روش اجرا استراتژی Short Strangle

استراتژی Short Strangle شامل فروش دو قرارداد اختیار معامله با قیمت‌های اعمال متفاوت و تاریخ سررسید یکسان است. ساختار به‌صورت زیر است:

1. فروش یک قرارداد اختیار فروش (Sell Put): با قیمت اعمال پایین‌تر (OTM، یعنی کمتر از قیمت فعلی سهام) برای دریافت پرمیوم.
2. فروش یک قرارداد اختیار خرید (Sell Call): با قیمت اعمال بالاتر (OTM، یعنی بیشتر از قیمت فعلی سهام) برای دریافت پرمیوم اضافی.

هر قرارداد باید:

• روی یک دارایی پایه (مثل سهام یک شرکت) باشد.
• تاریخ سررسید یکسانی داشته باشد.
• تعداد سهام تحت پوشش یکسان باشد (مثلاً ۱۰۰ سهم برای هر قرارداد).
• قیمت‌های اعمال به‌صورت متقارن یا نزدیک به متقارن نسبت به قیمت فعلی سهام انتخاب شوند.

مراحل اجرا:

1. تحلیل بازار: مطمئن شوید که سهام تا سررسید قراردادها احتمالاً در محدوده‌ای بین قیمت‌های اعمال قراردادهای فروخته‌شده باقی خواهد ماند. از تحلیل تکنیکال (مثل سطوح حمایت و مقاومت) یا بنیادی برای تأیید دیدگاه خنثی استفاده کنید.
2. انتخاب سهام و قراردادها:
   • سهام: سهامی با نقدینگی بالا و قراردادهای اختیار معامله فعال انتخاب کنید.
   • قرارداد Put: قیمت اعمالی پایین‌تر از قیمت فعلی سهام (OTM).
   • قرارداد Call: قیمت اعمالی بالاتر از قیمت فعلی سهام (OTM).
   • فاصله قیمت‌های اعمال: فاصله مناسب برای ایجاد محدوده سود گسترده‌تر، اما با پرمیوم معقول.
3. اجرای معامله:
   • یک قرارداد Put OTM بفروشید (دریافت پرمیوم).
   • یک قرارداد Call OTM بفروشید (دریافت پرمیوم).
4. مدیریت معامله: موقعیت را تا سررسید یا بسته شدن زودهنگام (در صورت سود یا افزایش نوسانات) نظارت کنید. فروش قراردادها ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام (Assignment Risk) شود.

مثال ساده:

فرض کنید سهام شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان معامله می‌شود و شما انتظار دارید قیمت تا یک ماه آینده بین ۹۵۰ و ۱۰۵۰ تومان باقی بماند. بنابراین:

• یک قرارداد Put با قیمت اعمال ۹۵۰ تومان (OTM) به قیمت ۲۰ تومان می‌فروشید.
• یک قرارداد Call با قیمت اعمال ۱۰۵۰ تومان (OTM) به قیمت ۲۰ تومان می‌فروشید.
• جریان نقدی خالص = ۲۰ + ۲۰ = ۴۰ تومان (اعتبار خالص یا Net Credit) به ازای هر سهم.
• برای ۱۰۰ سهم، اعتبار خالص = ۴۰ × ۱۰۰ = ۴۰۰۰ تومان.

منطق معامله‌گر از انجام Short Strangle

معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:

• دیدگاه خنثی: معامله‌گر معتقد است که قیمت سهام تا سررسید در محدوده‌ای بین قیمت‌های اعمال (۹۵۰ تا ۱۰۵۰ تومان) باقی خواهد ماند، بنابراین هر دو قرارداد فروخته‌شده بی‌ارزش منقضی می‌شوند و پرمیوم آنها حفظ می‌شود.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: قراردادهای OTM فروخته‌شده با نزدیک شدن به سررسید ارزش زمانی خود را به‌سرعت از دست می‌دهند (Theta Decay)، که به نفع معامله‌گر است.
• دریافت پرمیوم اولیه: فروش Put و Call OTM پرمیوم قابل توجهی ایجاد می‌کند.
• محدوده سود گسترده‌تر: در مقایسه با Short Straddle، Short Strangle محدوده قیمتی سودآور وسیع‌تری دارد، زیرا قیمت‌های اعمال از قیمت فعلی فاصله دارند.
• ریسک‌پذیری بالا: معامله‌گر مایل به پذیرش ریسک نامحدود در ازای سود محدود است، با این فرض که نوسانات شدید بعید است.

این استراتژی برای معامله‌گرانی مناسب است که توانایی مدیریت ریسک بالا و پیش‌بینی دقیق بازار را دارند.

روش محاسبه بیشینه سود

بیشینه سود در استراتژی Short Strangle محدود است و برابر با پرمیوم خالص دریافتی (Net Credit) است. این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت سهام در سررسید بین قیمت‌های اعمال قراردادهای فروخته‌شده (Put و Call) باقی بماند، زیرا هر دو قرارداد بی‌ارزش منقضی می‌شوند. فرمول سود به‌صورت زیر است:

بیشینه سود = (پرمیوم دریافتی Put + پرمیوم دریافتی Call) × تعداد سهام

مثال:

• پرمیوم Put (950 تومان) = ۲۰ تومان.
• پرمیوم Call (1050 تومان) = ۲۰ تومان.
• بیشینه سود به ازای هر سهم = ۲۰ + ۲۰ = ۴۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه سود = ۴۰ × ۱۰۰ = ۴۰۰۰ تومان.

این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت سهام در سررسید بین ۹۵۰ و ۱۰۵۰ تومان باشد، زیرا هر دو قرارداد فروخته‌شده بی‌ارزش منقضی می‌شوند.

روش محاسبه بیشینه زیان

بیشینه زیان در استراتژی Short Strangle نامحدود است، زیرا:

• افزایش شدید قیمت سهام: قرارداد Call فروخته‌شده عمیق‌تر در پول (In-the-Money) می‌شود و زیان آن می‌تواند بسیار بزرگ باشد.
• کاهش شدید قیمت سهام: قرارداد Put فروخته‌شده عمیق‌تر در پول می‌شود و زیان آن می‌تواند قابل توجه باشد (هرچند محدود به صفر شدن قیمت سهام).

زیان در افزایش قیمت = (قیمت سهام – قیمت اعمال Call – پرمیوم خالص دریافتی) × تعداد سهام

زیان در کاهش قیمت = (قیمت اعمال Put – قیمت سهام – پرمیوم خالص دریافتی) × تعداد سهام

مثال:

• فرض کنید قیمت سهام به ۱۲۰۰ تومان افزایش یابد:
  • زیان Call = (1200 – 1050 – 40) × ۱۰۰ = ۱۱۰ × ۱۰۰ = ۱۱۰۰۰ تومان.
  • Put بی‌ارزش می‌شود.
  • زیان کل = ۱۱۰۰۰ تومان.
• فرض کنید قیمت سهام به ۸۰۰ تومان کاهش یابد:
  • زیان Put = (950 – 800 – 40) × ۱۰۰ = ۱۱۰ × ۱۰۰ = ۱۱۰۰۰ تومان.
  • Call بی‌ارزش می‌شود.
  • زیان کل = ۱۱۰۰۰ تومان.

زیان می‌تواند با حرکت شدیدتر قیمت سهام افزایش یابد و در جهت صعودی عملاً نامحدود است.

نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)

استراتژی Short Strangle دارای دو نقطه سربه‌سر است که به‌صورت زیر محاسبه می‌شوند:

1. نقطه سربه‌سر پایینی:
   نقطه سربه‌سر پایین = قیمت اعمال Put – پرمیوم خالص دریافتی
2. نقطه سربه‌سر بالایی:
   نقطه سربه‌سر بالا = قیمت اعمال Call + پرمیوم خالص دریافتی

مثال:

• قیمت اعمال Put = 950 تومان.
• قیمت اعمال Call = 1050 تومان.
• پرمیوم خالص = ۴۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر پایین = ۹۵۰ – ۴۰ = ۹۱۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر بالا = ۱۰۵۰ + ۴۰ = ۱۰۹۰ تومان.

اگر قیمت سهام در سررسید بین ۹۱۰ و ۱۰۹۰ تومان باشد، معامله‌گر سود کسب می‌کند. خارج از این محدوده، معامله وارد زیان می‌شود.

مزایا و معایب استراتژی Short Strangle

مزایا:

• محدوده سود گسترده: در مقایسه با Short Straddle، محدوده قیمتی سودآور وسیع‌تری دارد.
• پرمیوم اولیه: فروش قراردادهای OTM پرمیوم قابل توجهی ایجاد می‌کند.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: قراردادهای فروخته‌شده با نزدیک شدن به سررسید ارزش خود را از دست می‌دهند.
• مناسب برای بازار خنثی: در بازارهای با نوسانات کم عملکرد خوبی دارد.

معایب:

• ریسک نامحدود: حرکت شدید قیمت سهام در هر جهت می‌تواند زیان‌های قابل توجهی ایجاد کند.
• نیاز به سرمایه بالا: فروش قراردادهای OTM نیازمند وجه تضمین قابل توجه است.
• پیچیدگی: نیازمند تحلیل دقیق بازار و مدیریت فعال موقعیت است.
• ریسک تخصیص زودهنگام: فروش قراردادهای Put و Call ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام شود.
• سود محدود: در مقایسه با ریسک، سود بالقوه نسبتاً کم است.

نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران

• نقدینگی بازار: اطمینان حاصل کنید که سهام و قراردادهای اختیار معامله نقدینگی کافی دارند تا اجرای استراتژی بدون مشکل انجام شود.
• وجه تضمین: فروش قراردادهای Put و Call نیازمند وجه تضمین است. موجودی حساب خود را بررسی کنید.
• سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند، که می‌تواند ریسک تخصیص زودهنگام را کاهش دهد.
• مدیریت ریسک: از ابزارهای مدیریت ریسک مانند بستن زودهنگام موقعیت یا خرید قراردادهای محافظ (Hedging) در صورت افزایش نوسانات استفاده کنید.
• شبیه‌سازی: قبل از اجرا، استراتژی را در حساب دمو یا با ابزارهای تحلیلی تست کنید.
• توجه به نوسانات ضمنی: کاهش نوسانات ضمنی (Implied Volatility) به سود استراتژی کمک می‌کند، اما افزایش آن می‌تواند ارزش قراردادهای فروخته‌شده را بالا برده و زیان را تشدید کند. این استراتژی در شرایط نوسانات پایین بهتر عمل می‌کند.

جمع‌بندی

استراتژی Short Strangle یک روش پیشرفته برای معامله‌گران حرفه‌ای است که دیدگاه خنثی نسبت به بازار دارند و می‌خواهند از ثبات قیمت سهام در یک محدوده مشخص و کاهش ارزش زمانی قراردادها سود ببرند. این استراتژی با فروش قراردادهای Put و Call خارج از پول، محدوده سود گسترده‌ای ارائه می‌دهد، اما ریسک نامحدود و نیاز به سرمایه بالا آن را برای معامله‌گران با تجربه مناسب می‌کند. با درک بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود، زیان و نقاط سربه‌سر، می‌توانید این استراتژی را با احتیاط در بازار ایران پیاده کنید.

بیش از ۸۰ استراتژی با مثال از نماد های واقعی بازار در دوره نجوا آمده است