استراتژی Short Gut چیست؟ راهنمای جامع و ساده

استراتژی Short Gut یک استراتژی پیشرفته در بازار اختیار معامله (Options) است که شامل فروش همزمان قراردادهای اختیار خرید (Call Option) و اختیار فروش (Put Option) با قیمت‌های اعمال (Strike Prices) مختلف، هر دو در وضعیت در پول (In-the-Money یا ITM)، و با تاریخ سررسید یکسان است. این استراتژی برای معامله‌گرانی طراحی شده که دیدگاه خنثی (Neutral) نسبت به دارایی پایه (مثل سهام) دارند و انتظار دارند قیمت سهام در یک محدوده مشخص باقی بماند و نوسانات کمی داشته باشد. Short Gut یک استراتژی با سود محدود و ریسک نامحدود است که از کاهش ارزش زمانی (Time Decay) قراردادها سود می‌برد.

بازار هدف استراتژی Short Gut

استراتژی Short Gut برای شرایط زیر مناسب است:

• بازار خنثی با نوسانات کم: وقتی معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام تا سررسید قراردادها در محدوده‌ای بین قیمت‌های اعمال قراردادهای فروخته‌شده باقی خواهد ماند و نوسانات قابل توجهی نخواهد داشت.
• معامله‌گران حرفه‌ای: این استراتژی به دلیل ریسک نامحدود و نیاز به مدیریت دقیق، برای معامله‌گران با تجربه بالا مناسب است و برای مبتدیان توصیه نمی‌شود.
• بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی برای سهام شرکت‌های بزرگ با حجم معاملات بالا (مثل سهام بانکی، پتروشیمی یا فلزی) که قراردادهای اختیار معامله فعال دارند، بهتر اجرا می‌شود.
• معامله‌گران با سرمایه کافی: به دلیل نیاز به وجه تضمین (Margin) برای فروش قراردادهای ITM، این استراتژی نیازمند سرمایه قابل توجه است.

این استراتژی در بازارهای با نوسانات بالا یا روندهای صعودی/نزولی قوی توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند منجر به زیان‌های قابل توجه شود.

روش اجرا استراتژی Short Gut

استراتژی Short Gut شامل فروش دو قرارداد اختیار معامله با قیمت‌های اعمال مختلف و تاریخ سررسید یکسان است. ساختار به‌صورت زیر است:

1. فروش یک قرارداد اختیار خرید (Sell Call): با قیمت اعمال پایین‌تر (In-the-Money)، یعنی قیمت اعمالی کمتر از قیمت فعلی سهام.
2. فروش یک قرارداد اختیار فروش (Sell Put): با قیمت اعمال بالاتر (In-the-Money)، یعنی قیمت اعمالی بیشتر از قیمت فعلی سهام.

هر قرارداد باید:

• روی یک دارایی پایه (مثل سهام یک شرکت) باشد.
• تاریخ سررسید یکسانی داشته باشد.
• تعداد سهام تحت پوشش یکسان باشد (مثلاً ۱۰۰ سهم برای هر قرارداد).
• هر دو قرارداد در وضعیت In-the-Money باشند، با فواصل برابر از قیمت فعلی سهام.

مراحل اجرا:

1. تحلیل بازار: مطمئن شوید که سهام تا سررسید قراردادها احتمالاً در محدوده‌ای بین قیمت‌های اعمال قراردادهای فروخته‌شده باقی خواهد ماند. از تحلیل تکنیکال (مثل سطوح حمایت و مقاومت) یا بنیادی برای تأیید دیدگاه خنثی استفاده کنید.
2. انتخاب سهام و قراردادها:
   • سهام: سهامی با نقدینuity بالا و قراردادهای اختیار معامله فعال انتخاب کنید.
   • قرارداد Call: قیمت اعمالی پایین‌تر از قیمت فعلی سهام (ITM).
   • قرارداد Put: قیمت اعمالی بالاتر از قیمت فعلی سهام (ITM).
   • فاصله قیمت‌های اعمال: فواصل برابر از قیمت فعلی برای ایجاد موقعیت دلتا خنثی (Delta Neutral).
3. اجرای معامله:
   • یک قرارداد Call ITM با قیمت اعمال پایین‌تر بفروشید (دریافت پرمیوم).
   • یک قرارداد Put ITM با قیمت اعمال بالاتر بفروشید (دریافت پرمیوم).
4. مدیریت معامله: موقعیت را تا سررسید یا بسته شدن زودهنگام (در صورت سود یا ریسک افزایش نوسانات) نظارت کنید. فروش قراردادها ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام (Assignment Risk) شود، به‌ویژه در بازارهای پرنوسان.

مثال ساده:

فرض کنید سهام شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان معامله می‌شود و شما انتظار دارید قیمت تا یک ماه آینده بین ۹۵۰ و ۱۰۵۰ تومان باقی بماند. بنابراین:

• یک قرارداد Call با قیمت اعمال ۹۵۰ تومان (ITM) به قیمت ۷۰ تومان می‌فروشید.
• یک قرارداد Put با قیمت اعمال ۱۰۵۰ تومان (ITM) به قیمت ۸۰ تومان می‌فروشید.
• جریان نقدی خالص = ۷۰ + ۸۰ = ۱۵۰ تومان (اعتبار خالص یا Net Credit) به ازای هر سهم.
• برای ۱۰۰ سهم، اعتبار خالص = ۱۵۰ × ۱۰۰ = ۱۵۰۰۰ تومان.

منطق معامله‌گر از انجام Short Gut

معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:

• دیدگاه خنثی: معامله‌گر معتقد است که قیمت سهام تا سررسید در محدوده‌ای بین قیمت‌های اعمال (۹۵۰ تا ۱۰۵۰ تومان) باقی خواهد ماند، بنابراین هر دو قرارداد فروخته‌شده ارزش زمانی خود را از دست می‌دهند.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: قراردادهای ITM فروخته‌شده به دلیل کاهش ارزش زمانی (Theta Decay) با نزدیک شدن به سررسید ارزش خود را از دست می‌دهند، که به نفع معامله‌گر است.
• دریافت پرمیوم بالا: قراردادهای ITM پرمیوم بالاتری نسبت به قراردادهای Out-of-the-Money دارند، که اعتبار اولیه بیشتری ایجاد می‌کند.
• محدوده سود گسترده‌تر: در مقایسه با استراتژی‌های مشابه مثل Short Straddle یا Short Strangle، Short Gut محدوده سود گسترده‌تری دارد، اما سود بالقوه کمتری ارائه می‌دهد.
• ریسک‌پذیری بالا: معامله‌گر مایل به پذیرش ریسک نامحدود در ازای سود محدود است، با این فرض که نوسانات شدید بعید است.

این استراتژی برای معامله‌گرانی مناسب است که توانایی مدیریت ریسک بالا و پیش‌بینی دقیق بازار را دارند.

روش محاسبه بیشینه سود

بیشینه سود در استراتژی Short Gut محدود است و زمانی رخ می‌دهد که قیمت سهام در سررسید بین قیمت‌های اعمال قراردادهای فروخته‌شده (یعنی بین قیمت اعمال Call و Put) باشد. در این حالت، هر دو قرارداد ارزش زمانی خود را از دست می‌دهند و معامله‌گر پرمیوم دریافتی را حفظ می‌کند. فرمول سود به‌صورت زیر است:

بیشینه سود = (پرمیوم دریافتی Call + پرمیوم دریافتی Put + قیمت اعمال Put – قیمت اعمال Call) × تعداد سهام

مثال:

• پرمیوم Call (950 تومان) = ۷۰ تومان.
• پرمیوم Put (1050 تومان) = ۸۰ تومان.
• قیمت اعمال Put = 1050 تومان.
• قیمت اعمال Call = 950 تومان.
• بیشینه سود به ازای هر سهم = ۷۰ + ۸۰ + (۱۰۵۰ – ۹۵۰) = ۱۵۰ + ۱۰۰ = ۲۵۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه سود = ۲۵۰ × ۱۰۰ = ۲۵۰۰۰ تومان.

این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت سهام در سررسید بین ۹۵۰ و ۱۰۵۰ تومان باشد، زیرا هر دو قرارداد فروخته‌شده یا بی‌ارزش می‌شوند یا ضرر آنها با پرمیوم دریافتی جبران می‌شود.

روش محاسبه بیشینه زیان

بیشینه زیان در استراتژی Short Gut نامحدود است، زیرا:

• اگر قیمت سهام به‌طور قابل توجهی افزایش یابد (بالاتر از قیمت اعمال Put)، قرارداد Call فروخته‌شده عمیق‌تر در پول می‌شود و زیان آن می‌تواند بسیار بزرگ باشد.
• اگر قیمت سهام به‌طور قابل توجهی کاهش یابد (پایین‌تر از قیمت اعمال Call)، قرارداد Put فروخته‌شده عمیق‌تر در پول می‌شود و زیان آن می‌تواند قابل توجه باشد (هرچند محدود به صفر شدن قیمت سهام).

زیان در افزایش قیمت = (قیمت سهام – قیمت اعمال Call – پرمیوم خالص دریافتی) × تعداد سهام

زیان در کاهش قیمت = (قیمت اعمال Put – قیمت سهام – پرمیوم خالص دریافتی) × تعداد سهام

مثال:

• فرض کنید قیمت سهام به ۱۲۰۰ تومان افزایش یابد:
  • زیان Call = (1200 – 950 – 150) = 100 تومان به ازای هر سهم.
  • Put بی‌ارزش می‌شود.
  • زیان کل برای ۱۰۰ سهم = ۱۰۰ × ۱۰۰ = ۱۰۰۰۰ تومان.
• فرض کنید قیمت سهام به ۸۰۰ تومان کاهش یابد:
  • زیان Put = (1050 – 800 – 150) = 100 تومان به ازای هر سهم.
  • Call بی‌ارزش می‌شود.
  • زیان کل برای ۱۰۰ سهم = ۱۰۰ × ۱۰۰ = ۱۰۰۰۰ تومان.

زیان می‌تواند با حرکت شدیدتر قیمت سهام افزایش یابد و عملاً نامحدود است.

نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)

استراتژی Short Gut دارای دو نقطه سربه‌سر است که به‌صورت زیر محاسبه می‌شوند:

1. نقطه سربه‌سر پایینی:
   نقطه سربه‌سر پایین = قیمت اعمال Call + پرمیوم خالص دریافتی
2. نقطه سربه‌سر بالایی:
   نقطه سربه‌سر بالا = قیمت اعمال Put – پرمیوم خالص دریافتی

مثال:

• قیمت اعمال Call = 950 تومان.
• قیمت اعمال Put = 1050 تومان.
• پرمیوم خالص دریافتی = ۱۵۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر پایین = ۹۵۰ + ۱۵۰ = ۱۱۰۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر بالا = ۱۰۵۰ – ۱۵۰ = ۹۰۰ تومان.

اگر قیمت سهام در سررسید بین ۹۰۰ و ۱۱۰۰ تومان باشد، معامله‌گر سود کسب می‌کند. خارج از این محدوده، معامله وارد زیان می‌شود.

مزایا و معایب استراتژی Short Gut

مزایا:

• محدوده سود گسترده: در مقایسه با Short Straddle و Short Strangle، محدوده قیمتی سودآور وسیع‌تری دارد.
• پرمیوم بالا: فروش قراردادهای ITM پرمیوم بیشتری نسبت به قراردادهای OTM ایجاد می‌کند.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: سود از کاهش سریع ارزش زمانی قراردادها به‌دست می‌آید.
• مناسب برای بازار خنثی: در بازارهای با نوسانات کم عملکرد خوبی دارد.

معایب:

• ریسک نامحدود: حرکت شدید قیمت سهام در هر جهت می‌تواند زیان‌های قابل توجهی ایجاد کند.
• نیاز به سرمایه بالا: فروش قراردادهای ITM نیازمند وجه تضمین قابل توجه است.
• پیچیدگی: نیازمند تحلیل دقیق بازار و مدیریت فعال موقعیت است.
• ریسک تخصیص زودهنگام: فروش قراردادهای ITM ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام شود.
• سود محدود: در مقایسه با ریسک، سود بالقوه نسبتاً کم است.

نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران

• نقدینگی بازار: اطمینان حاصل کنید که سهام و قراردادهای اختیار معامله نقدینگی کافی دارند تا اجرای استراتژی بدون مشکل انجام شود.
• وجه تضمین: فروش قراردادهای ITM نیازمند وجه تضمین بالا است. موجودی حساب خود را بررسی کنید.
• سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند، که ریسک تخصیص زودهنگام را کاهش می‌دهد.
• مدیریت ریسک: از ابزارهای مدیریت ریسک مانند بستن زودهنگام موقعیت یا خرید قراردادهای محافظ (Hedging) در صورت افزایش نوسانات استفاده کنید.
• شبیه‌سازی: قبل از اجرا، استراتژی را در حساب دمو یا با ابزارهای تحلیلی تست کنید.
• توجه به نوسانات ضمنی: کاهش نوسانات ضمنی (Implied Volatility) به سود استراتژی کمک می‌کند، اما افزایش آن می‌تواند زیان را تشدید کند. این استراتژی در شرایط نوسانات پایین بهتر عمل می‌کند.

جمع‌بندی

استراتژی Short Gut یک روش پیشرفته برای معامله‌گران حرفه‌ای است که دیدگاه خنثی نسبت به بازار دارند و می‌خواهند از ثبات قیمت سهام در یک محدوده مشخص و کاهش ارزش زمانی قراردادها سود ببرند. این استراتژی با فروش قراردادهای Call و Put در وضعیت In-the-Money، محدوده سود گسترده‌ای ارائه می‌دهد، اما ریسک نامحدود و نیاز به سرمایه بالا آن را برای معامله‌گران با تجربه مناسب می‌کند. با درک بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود، زیان و نقاط سربه‌سر، می‌توانید این استراتژی را با احتیاط در بازار ایران پیاده کنید.

بیش از ۸۰ استراتژی با مثال از نماد های واقعی بازار در دوره نجوا آمده است