استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls چیست؟ راهنمای جامع و ساده

استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls یک استراتژی پیشرفته در بازار اختیار معامله (Options) است که ترکیبی از خرید و فروش قراردادهای اختیار خرید (Call Options) با قیمت‌های اعمال (Strike Prices) متفاوت و تاریخ سررسید یکسان است. این استراتژی، نسخه‌ای اصلاح‌شده از استراتژی Long Christmas Tree Spread است که برای معامله‌گرانی طراحی شده که دیدگاه صعودی نسبت به دارایی پایه (مثل سهام) دارند و انتظار دارند قیمت سهام به‌طور قابل توجهی افزایش یابد، اما می‌خواهند هزینه ورودی را پایین نگه دارند. نام “درخت کریسمس” از شکل نمودار سود و زیان گرفته شده که شبیه درخت کریسمس است. این استراتژی ریسک محدودی دارد، اما سود آن نیز محدود است.

بازار هدف استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls

استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls برای شرایط زیر مناسب است:

• بازار صعودی: وقتی معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام به‌طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت، اما نه به‌صورت افراطی (به بالای قیمت اعمال بالاترین قرارداد).
• معامله‌گران با تجربه متوسط تا حرفه‌ای: این استراتژی به دلیل پیچیدگی در انتخاب قیمت‌های اعمال و مدیریت چندین قرارداد، برای معامله‌گرانی که با مفاهیم اختیار معامله آشنا هستند، مناسب است.
• بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی برای سهام شرکت‌های بزرگ با حجم معاملات بالا (مثل سهام بانکی، پتروشیمی یا فلزی) که قراردادهای اختیار معامله فعال دارند، بهتر اجرا می‌شود.
• معامله‌گرانی که به دنبال ریسک محدود هستند: کسانی که می‌خواهند با هزینه ورودی پایین و ریسک کنترل‌شده از افزایش قیمت سود ببرند، از این استراتژی استقبال می‌کنند.

این استراتژی در بازارهای نزولی یا خنثی با نوسانات کم توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند منجر به زیان شود. همچنین، برای مبتدیان بدون تجربه کافی مناسب نیست.

روش اجرا استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls

استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls شامل ترکیب چهار قرارداد اختیار خرید با قیمت‌های اعمال متفاوت و تاریخ سررسید یکسان است. ساختار معمول به‌صورت زیر است:

1. خرید یک قرارداد اختیار خرید (Buy Call): با قیمت اعمال پایین‌تر (At-the-Money یا ATM یا نزدیک به قیمت فعلی سهام) برای بهره‌مندی از افزایش قیمت.
2. فروش یک قرارداد اختیار خرید (Sell Call): با قیمت اعمال بالاتر (Out-of-the-Money یا OTM) برای کاهش هزینه ورودی.
3. فروش یک قرارداد اختیار خرید (Sell Call): با قیمت اعمال حتی بالاتر (OTM بیشتر) برای دریافت پرمیوم اضافی.
4. خرید یک قرارداد اختیار خرید (Buy Call): با قیمت اعمال بالاترین (OTM بسیار بالا) برای محدود کردن ریسک در افزایش‌های شدید قیمت.

هر قرارداد باید:

• روی یک دارایی پایه (مثل سهام یک شرکت) باشد.
• تاریخ سررسید یکسانی داشته باشد.
• تعداد سهام تحت پوشش یکسان باشد (مثلاً ۱۰۰ سهم برای هر قرارداد).

مراحل اجرا:

1. تحلیل بازار: مطمئن شوید که سهام احتمالاً افزایش قابل توجهی خواهد داشت، اما به بالای قیمت اعمال بالاترین قرارداد (OTM بسیار بالا) نخواهد رسید. از تحلیل تکنیکال یا بنیادی برای تأیید دیدگاه صعودی استفاده کنید.
2. انتخاب سهام و قراردادها:
   • سهام: سهامی با نقدینگی بالا و قراردادهای اختیار معامله فعال انتخاب کنید.
   • قرارداد خرید اول: قیمت اعمالی نزدیک به قیمت فعلی (ATM) برای سود در افزایش قیمت.
   • قراردادهای فروش: قیمت‌های اعمالی بالاتر (OTM و OTM بیشتر) برای دریافت پرمیوم.
   • قرارداد خرید دوم: قیمت اعمالی بسیار بالا (OTM بسیار بالا) برای پوشش ریسک.
3. اجرای معامله:
   • یک قرارداد Call با قیمت اعمال پایین‌تر بخرید (پرداخت پرمیوم).
   • دو قرارداد Call با قیمت‌های اعمال بالاتر بفروشید (دریافت پرمیوم).
   • یک قرارداد Call با قیمت اعمال بالاترین بخرید (پرداخت پرمیوم).
4. مدیریت معامله: موقعیت را تا سررسید یا بسته شدن زودهنگام (در صورت سود یا تغییر شرایط بازار) نظارت کنید. توجه داشته باشید که فروش قراردادهای Call ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام (Assignment Risk) شود.

مثال ساده:

فرض کنید سهام شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان معامله می‌شود و شما انتظار دارید قیمت تا یک ماه آینده به حدود ۱۱۰۰ تومان افزایش یابد. بنابراین:

• یک قرارداد Call با قیمت اعمال ۱۰۰۰ تومان (ATM) به قیمت ۶۰ تومان می‌خرید.
• یک قرارداد Call با قیمت اعمال ۱۰۵۰ تومان (OTM) به قیمت ۳۰ تومان می‌فروشید.
• یک قرارداد Call با قیمت اعمال ۱۱۰۰ تومان (OTM بیشتر) به قیمت ۱۵ تومان می‌فروشید.
• یک قرارداد Call با قیمت اعمال ۱۱۵۰ تومان (OTM بسیار بالا) به قیمت ۵ تومان می‌خرید.
• جریان نقدی خالص = (۳۰ + ۱۵) – (۶۰ + ۵) = ۴۵ – ۶۵ = -۲۰ تومان (هزینه خالص یا Net Debit) به ازای هر سهم.
• برای ۱۰۰ سهم، هزینه خالص = ۲۰ × ۱۰۰ = ۲۰۰۰ تومان.

منطق معامله‌گر از انجام Long Christmas Tree Spread Variation with Calls

معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:

• دیدگاه صعودی: معامله‌گر معتقد است که قیمت سهام تا سررسید به محدوده‌ای نزدیک به قیمت‌های اعمال میانی (۱۰۵۰ یا ۱۱۰۰ تومان) افزایش خواهد یافت، اما به بالای قیمت اعمال بالاترین (۱۱۵۰ تومان) نخواهد رسید.
• هزینه ورودی پایین: فروش دو قرارداد Call هزینه خرید دو قرارداد Call را جبران می‌کند، که هزینه کلی را کاهش می‌دهد.
• ریسک محدود: قرارداد خریداری‌شده با قیمت اعمال بالاترین (۱۱۵۰) ریسک را در افزایش‌های شدید قیمت محدود می‌کند.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: قراردادهای فروخته‌شده (OTM) با نزدیک شدن به سررسید ارزش زمانی خود را از دست می‌دهند، که به نفع معامله‌گر است.
• ساختار نامتقارن سود: این استراتژی امکان سود قابل توجه در افزایش‌های متوسط را فراهم می‌کند، در حالی که زیان در سناریوهای نامطلوب محدود است.

این استراتژی به معامله‌گر امکان می‌دهد با هزینه کم و ریسک کنترل‌شده از افزایش قابل توجه قیمت سهام سود ببرد، اما نیازمند پیش‌بینی دقیق است.

روش محاسبه بیشینه سود

بیشینه سود در استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls محدود است و زمانی رخ می‌دهد که قیمت سهام در سررسید برابر یا نزدیک به قیمت اعمال میانی بالاتر (دومین قرارداد فروخته‌شده) باشد. فرمول تقریبی سود به‌صورت زیر است:

بیشینه سود = [(قیمت اعمال میانی بالاتر – قیمت اعمال پایین) – هزینه خالص (Net Debit)] × تعداد سهام

مثال:

• قیمت اعمال پایین = ۱۰۰۰ تومان.
• قیمت اعمال میانی بالاتر (دومین Call فروخته‌شده) = ۱۱۰۰ تومان.
• هزینه خالص = ۲۰ تومان.
• بیشینه سود به ازای هر سهم = (۱۱۰۰ – ۱۰۰۰) – ۲۰ = ۱۰۰ – ۲۰ = ۸۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه سود = ۸۰ × ۱۰۰ = ۸۰۰۰ تومان.

این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت سهام در سررسید حدود ۱۱۰۰ تومان باشد، زیرا قرارداد خریداری‌شده (۱۰۰۰) حداکثر سود را ایجاد می‌کند، قراردادهای فروخته‌شده (۱۰۵۰ و ۱۱۰۰) بی‌ارزش یا در نقطه سربه‌سر هستند و قرارداد خریداری‌شده (۱۱۵۰) بی‌ارزش است.

روش محاسبه بیشینه زیان

بیشینه زیان در استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls محدود است و برابر با هزینه خالص (Net Debit) پرداختی برای ورود به معامله است. این زیان در دو حالت رخ می‌دهد:

• کاهش یا ثبات قیمت سهام: وقتی قیمت سهام به زیر قیمت اعمال پایین‌ترین قرارداد (۱۰۰۰ تومان) باقی بماند.
• افزایش شدید قیمت سهام: وقتی قیمت سهام به بالای قیمت اعمال بالاترین قرارداد (۱۱۵۰ تومان) برسد.

بیشینه زیان = هزینه خالص (Net Debit) × تعداد سهام

مثال:

• هزینه خالص = ۲۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه زیان = ۲۰ × ۱۰۰ = ۲۰۰۰ تومان.

این زیان زمانی رخ می‌دهد که قیمت سهام در سررسید کمتر از ۱۰۰۰ تومان یا بیشتر از ۱۱۵۰ تومان باشد، زیرا تمام قراردادها بی‌ارزش می‌شوند یا سود قراردادها با زیان قراردادهای دیگر خنثی می‌شود.

نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)

استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls معمولاً دو نقطه سربه‌سر دارد، یکی در سمت صعودی پایین‌تر و دیگری در سمت صعودی بالاتر. این نقاط به‌صورت زیر محاسبه می‌شوند:

1. نقطه سربه‌سر پایینی:
   نقطه سربه‌سر پایین = قیمت اعمال پایین + هزینه خالص
2. نقطه سربه‌سر بالایی:
   نقطه سربه‌سر بالا = قیمت اعمال بالاترین – هزینه خالص

مثال:

• قیمت اعمال پایین = ۱۰۰۰ تومان.
• قیمت اعمال بالاترین = ۱۱۵۰ تومان.
• هزینه خالص = ۲۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر پایین = ۱۰۰۰ + ۲۰ = ۱۰۲۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر بالا = ۱۱۵۰ – ۲۰ = ۱۱۳۰ تومان.

اگر قیمت سهام در زمان سررسید بین ۱۰۲۰ و ۱۱۳۰ تومان باشد، معامله‌گر سود کسب می‌کند (تا سقف بیشینه سود). خارج از این محدوده، زیان محدود به هزینه خالص است.

مزایا و معایب استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls

مزایا:

• ریسک محدود: زیان حداکثر به هزینه خالص (Net Debit) محدود است.
• هزینه پایین: فروش دو قرارداد Call هزینه خرید قراردادها را جبران می‌کند.
• سود در افزایش قیمت: امکان سود قابل توجه در افزایش‌های متوسط قیمت.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: قراردادهای فروخته‌شده با نزدیک شدن به سررسید ارزش خود را از دست می‌دهند.
• مناسب برای بازارهای صعودی: در شرایط افزایش قیمت عملکرد خوبی دارد.

معایب:

• سود محدود: سود حداکثر به محدوده قیمت اعمال میانی وابسته است.
• پیچیدگی: نیازمند درک دقیق بازار و تنظیم صحیح قیمت‌های اعمال است.
• ریسک تخصیص زودهنگام: فروش قراردادهای Call ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام شود.
• هزینه‌های معاملاتی: شامل چهار قرارداد است که کارمزدهای بالاتری نسبت به استراتژی‌های ساده‌تر دارد.
• نیاز به پیش‌بینی دقیق: موفقیت به پیش‌بینی صحیح محدوده قیمتی وابسته است.

نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران

• نقدینگی بازار: اطمینان حاصل کنید که سهام و قراردادهای اختیار معامله نقدینگی کافی دارند تا اجرای استراتژی بدون مشکل انجام شود.
• وجه تضمین: فروش قراردادهای Call نیازمند وجه تضمین است. موجودی حساب خود را بررسی کنید.
• سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند، که می‌تواند ریسک تخصیص زودهنگام را کاهش دهد.
• مدیریت ریسک: از ابزارهای مدیریت ریسک مانند نظارت فعال بر بازار و تنظیم زودهنگام موقعیت در صورت افزایش نوسانات استفاده کنید.
• شبیه‌سازی: قبل از اجرا، استراتژی را در حساب دمو یا با ابزارهای تحلیلی تست کنید.
• توجه به نوسانات: افزایش نوسانات بازار (Implied Volatility) می‌تواند ارزش قراردادهای فروخته‌شده را افزایش دهد و ریسک را بالا ببرد. این استراتژی در شرایط نوسانات متوسط بهتر عمل می‌کند.

جمع‌بندی

استراتژی Long Christmas Tree Spread Variation with Calls یک روش پیشرفته برای معامله‌گرانی است که دیدگاه صعودی نسبت به بازار دارند و می‌خواهند با هزینه کم و ریسک محدود از افزایش قابل توجه قیمت سهام سود ببرند. این استراتژی با ترکیب خرید و فروش قراردادهای Call با قیمت‌های اعمال متفاوت، امکان سود در افزایش‌های متوسط را فراهم می‌کند، اما نیازمند پیش‌بینی دقیق و مدیریت فعال است. با درک بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود، زیان و نقاط سربه‌سر، می‌توانید این استراتژی را با احتیاط در بازار ایران پیاده کنید.

بیش از ۸۰ استراتژی با مثال از نماد های واقعی بازار در دوره نجوا آمده است