استراتژی Long Call Calendar چیست؟ راهنمای جامع و ساده

استراتژی Long Call Calendar (یا Call Calendar Spread) یک استراتژی پیشرفته در بازار اختیار معامله (Options) است که شامل خرید و فروش قراردادهای اختیار خرید (Call Options) با قیمت اعمال (Strike Price) یکسان اما تاریخ‌های سررسید (Expiration Dates) متفاوت است. این استراتژی برای معامله‌گرانی طراحی شده که دیدگاه صعودی ملایم تا خنثی نسبت به دارایی پایه (مثل سهام) دارند و انتظار دارند قیمت سهام در کوتاه‌مدت ثابت بماند یا کمی افزایش یابد، اما در بلندمدت افزایش بیشتری داشته باشد. Long Call Calendar از تفاوت در کاهش ارزش زمانی بین قراردادهای کوتاه‌مدت و بلندمدت سود می‌برد و هزینه ورودی پایینی دارد.

بازار هدف استراتژی Long Call Calendar

استراتژی Long Call Calendar برای شرایط زیر مناسب است:

• بازار خنثی تا صعودی ملایم در کوتاه‌مدت: وقتی معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام در کوتاه‌مدت (تا سررسید قرارداد فروخته‌شده) نزدیک به قیمت اعمال فعلی باقی خواهد ماند یا کمی افزایش خواهد یافت، اما در بلندمدت (تا سررسید قرارداد خریداری‌شده) افزایش بیشتری خواهد داشت.
• معامله‌گران با تجربه متوسط تا حرفه‌ای: این استراتژی به دلیل پیچیدگی در مدیریت تاریخ‌های سررسید و تحلیل نوسانات، برای معامله‌گرانی که با مفاهیم اختیار معامله آشنا هستند، مناسب است.
• بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی برای سهام شرکت‌های بزرگ با حجم معاملات بالا (مثل سهام بانکی، پتروشیمی یا فلزی) که قراردادهای اختیار معامله فعال دارند، بهتر اجرا می‌شود.
• معامله‌گرانی که به دنبال هزینه کم هستند: کسانی که می‌خواهند با هزینه ورودی پایین از کاهش ارزش زمانی و افزایش احتمالی قیمت در بلندمدت سود ببرند، از این استراتژی استقبال می‌کنند.

این استراتژی در بازارهای نزولی شدید یا با نوسانات بسیار بالا توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند منجر به زیان شود. همچنین، برای مبتدیان بدون تجربه کافی مناسب نیست.

روش اجرا استراتژی Long Call Calendar

استراتژی Long Call Calendar شامل خرید و فروش دو قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال یکسان اما تاریخ‌های سررسید متفاوت است. ساختار به‌صورت زیر است:

1. خرید یک قرارداد اختیار خرید (Buy Call): با قیمت اعمال مشخص (معمولاً At-the-Money یا ATM یا نزدیک به قیمت فعلی سهام) و تاریخ سررسید طولانی‌تر (Long-Term) برای بهره‌مندی از افزایش احتمالی قیمت در بلندمدت.
2. فروش یک قرارداد اختیار خرید (Sell Call): با همان قیمت اعمال، اما تاریخ سررسید کوتاه‌تر (Short-Term) برای دریافت پرمیوم و کاهش هزینه ورودی.

هر قرارداد باید:

• روی یک دارایی پایه (مثل سهام یک شرکت) باشد.
• قیمت اعمال یکسانی داشته باشد.
• تعداد سهام تحت پوشش یکسان باشد (مثلاً ۱۰۰ سهم برای هر قرارداد).
• تاریخ سررسید قرارداد فروخته‌شده کوتاه‌تر از قرارداد خریداری‌شده باشد.

مراحل اجرا:

1. تحلیل بازار: مطمئن شوید که سهام در کوتاه‌مدت (تا سررسید قرارداد فروخته‌شده) احتمالاً نزدیک به قیمت اعمال باقی خواهد ماند یا کمی افزایش خواهد یافت، اما در بلندمدت افزایش بیشتری خواهد داشت. از تحلیل تکنیکال یا بنیادی برای تأیید دیدگاه استفاده کنید.
2. انتخاب سهام و قراردادها:
   • سهام: سهامی با نقدینگی بالا و قراردادهای اختیار معامله فعال انتخاب کنید.
   • قیمت اعمال: معمولاً ATM یا نزدیک به قیمت فعلی سهام برای حداکثر انعطاف‌پذیری.
   • قرارداد خرید: سررسید طولانی‌تر (مثلاً ۳ ماه) برای پوشش افزایش قیمت در بلندمدت.
   • قرارداد فروش: سررسید کوتاه‌تر (مثلاً ۱ ماه) برای دریافت پرمیوم بالا.
3. اجرای معامله:
   • یک قرارداد Call با سررسید طولانی‌تر بخرید (پرداخت پرمیوم).
   • یک قرارداد Call با همان قیمت اعمال و سررسید کوتاه‌تر بفروشید (دریافت پرمیوم).
4. مدیریت معامله: موقعیت را تا سررسید قرارداد فروخته‌شده نظارت کنید. پس از انقضای قرارداد فروخته‌شده، می‌توانید قرارداد Call دیگری با سررسید کوتاه‌تر بفروشید (Rolling) یا قرارداد خریداری‌شده را نگه دارید یا بفروشید. توجه داشته باشید که فروش Call ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام (Assignment Risk) شود.

مثال ساده:

فرض کنید سهام شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان معامله می‌شود و شما انتظار دارید قیمت در یک ماه آینده نزدیک به ۱۰۰۰ تومان بماند، اما تا سه ماه آینده به حدود ۱۱۰۰ تومان افزایش یابد. بنابراین:

• یک قرارداد Call با قیمت اعمال ۱۰۰۰ تومان (ATM) و سررسید ۳ ماهه به قیمت ۸۰ تومان می‌خرید.
• یک قرارداد Call با قیمت اعمال ۱۰۰۰ تومان (ATM) و سررسید ۱ ماهه به قیمت ۳۰ تومان می‌فروشید.
• جریان نقدی خالص = ۳۰ – ۸۰ = -۵۰ تومان (هزینه خالص یا Net Debit) به ازای هر سهم.
• برای ۱۰۰ سهم، هزینه خالص = ۵۰ × ۱۰۰ = ۵۰۰۰ تومان.

منطق معامله‌گر از انجام Long Call Calendar

معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:

• دیدگاه خنثی تا صعودی در کوتاه‌مدت: معامله‌گر معتقد است که قیمت سهام تا سررسید قرارداد فروخته‌شده (۱ ماه) نزدیک به قیمت اعمال (۱۰۰۰ تومان) باقی خواهد ماند، بنابراین قرارداد فروخته‌شده بی‌ارزش منقضی می‌شود و پرمیوم آن حفظ می‌شود.
• دیدگاه صعودی در بلندمدت: معامله‌گر انتظار دارد قیمت سهام تا سررسید قرارداد خریداری‌شده (۳ ماه) افزایش یابد، که ارزش قرارداد Long Call را افزایش می‌دهد.
• کاهش هزینه ورودی: فروش Call کوتاه‌مدت هزینه خرید Call بلندمدت را جبران می‌کند.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: قرارداد فروخته‌شده (Short Call) به دلیل سررسید کوتاه‌تر، ارزش زمانی خود را سریع‌تر از دست می‌دهد (Theta Decay)، که به نفع معامله‌گر است.
• انعطاف‌پذیری: امکان Rolling قراردادهای فروخته‌شده برای دریافت پرمیوم‌های اضافی یا تنظیم استراتژی با شرایط بازار.

این استراتژی به معامله‌گر امکان می‌دهد با هزینه کم از ثبات قیمت در کوتاه‌مدت و افزایش قیمت در بلندمدت سود ببرد، اما نیازمند مدیریت فعال است.

روش محاسبه بیشینه سود

بیشینه سود در استراتژی Long Call Calendar بالقوه قابل توجه اما محدود است و به ارزش قرارداد Long Call در سررسید قرارداد Short Call و تغییرات قیمت سهام بستگی دارد. سود حداکثر زمانی رخ می‌دهد که:

• قرارداد Short Call بی‌ارزش منقضی شود (قیمت سهام نزدیک به قیمت اعمال در سررسید کوتاه‌مدت).
• قیمت سهام تا سررسید Long Call به‌طور قابل توجهی افزایش یابد، که ارزش Long Call را افزایش می‌دهد.

محاسبه دقیق بیشینه سود پیچیده است، زیرا به عواملی مانند نوسانات ضمنی (Implied Volatility) و ارزش زمانی باقی‌مانده Long Call بستگی دارد. فرمول تقریبی سود به‌صورت زیر است:

بیشینه سود = [(ارزش Long Call در سررسید Short Call یا سررسید Long Call – هزینه خالص اولیه) + پرمیوم Short Call] × تعداد سهام

مثال:

فرض کنید در سررسید قرارداد فروخته‌شده (۱ ماهه)، قیمت سهام ۱۰۰۰ تومان باشد:

• قرارداد Short Call (1000) بی‌ارزش منقضی می‌شود، پرمیوم ۳۰ تومان حفظ می‌شود.
• قرارداد Long Call (1000، ۳ ماهه) هنوز فعال است و ارزش آن (فرضاً) ۹۰ تومان است.
• هزینه خالص اولیه = ۵۰ تومان.
• سود تقریبی به ازای هر سهم = (۹۰ – ۵۰) + ۳۰ = ۷۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، سود = ۷۰ × ۱۰۰ = ۷۰۰۰ تومان.

اگر قیمت سهام تا سررسید Long Call به ۱۱۰۰ تومان افزایش یابد، ارزش Long Call افزایش می‌یابد (مثلاً به ۱۲۰ تومان)، و سود بیشتری ممکن است.

روش محاسبه بیشینه زیان

بیشینه زیان در استراتژی Long Call Calendar محدود است و برابر با هزینه خالص (Net Debit) پرداختی برای ورود به معامله است. این زیان زمانی رخ می‌دهد که:

• قیمت سهام در سررسید Short Call به‌طور قابل توجهی افزایش یابد یا کاهش یابد، که ارزش Long Call را کاهش می‌دهد.
• قرارداد Short Call تخصیص زودهنگام شود یا ارزش Long Call تا سررسید آن به صفر نزدیک شود.

بیشینه زیان = هزینه خالص (Net Debit) × تعداد سهام

مثال:

• هزینه خالص = ۵۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه زیان = ۵۰ × ۱۰۰ = ۵۰۰۰ تومان.

این زیان زمانی رخ می‌دهد که قیمت سهام در سررسید قرارداد فروخته‌شده به زیر ۱۰۰۰ تومان کاهش یابد یا به شدت افزایش یابد، و ارزش Long Call تا سررسید آن به شدت کاهش یابد.

نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)

نقاط سربه‌سر در استراتژی Long Call Calendar دقیقاً قابل محاسبه نیستند، زیرا به ارزش زمانی باقی‌مانده Long Call و نوسانات ضمنی بستگی دارند. به‌طور تقریبی، نقاط سربه‌سر در دو محدوده قیمتی قرار دارند:

• محدوده پایینی: قیمت سهام کمی پایین‌تر از قیمت اعمال، جایی که ارزش Long Call با پرمیوم Short Call و هزینه خالص جبران می‌شود.
• محدوده بالایی: قیمت سهام کمی بالاتر از قیمت اعمال، جایی که سود Long Call هزینه خالص را جبران می‌کند.

مثال تقریبی:

• قیمت اعمال = ۱۰۰۰ تومان.
• هزینه خالص = ۵۰ تومان.
• پرمیوم Short Call = 30 تومان.
• نقاط سربه‌سر تقریبی: حدود ۹۵۰ تومان (پایین) و ۱۰۵۰ تومان (بالا)، بسته به ارزش زمانی Long Call.

اگر قیمت سهام در سررسید Short Call نزدیک به ۱۰۰۰ تومان باشد و سپس تا سررسید Long Call افزایش یابد، معامله‌گر سود کسب می‌کند. خارج از محدوده تقریبی، زیان محدود به هزینه خالص است.

مزایا و معایب استراتژی Long Call Calendar

مزایا:

• ریسک محدود: زیان حداکثر به هزینه خالص (Net Debit) محدود است.
• هزینه پایین: فروش Call کوتاه‌مدت هزینه خرید Call بلندمدت را جبران می‌کند.
• سود در افزایش قیمت بلندمدت: امکان سود قابل توجه در صورت افزایش قیمت در بلندمدت.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: قرارداد فروخته‌شده سریع‌تر ارزش زمانی خود را از دست می‌دهد.
• انعطاف‌پذیری: امکان Rolling قراردادهای فروخته‌شده برای دریافت پرمیوم‌های اضافی.

معایب:

• پیچیدگی: نیازمند مدیریت فعال و درک تاریخ‌های سررسید و نوسانات ضمنی.
• ریسک تخصیص زودهنگام: فروش Call ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام شود.
• هزینه‌های معاملاتی: شامل دو قرارداد است که کارمزدهای بالاتری نسبت به استراتژی‌های ساده‌تر دارد.
• نیاز به پیش‌بینی دقیق: موفقیت به پیش‌بینی صحیح ثبات در کوتاه‌مدت و افزایش در بلندمدت وابسته است.
• ریسک نوسانات ضمنی: کاهش نوسانات ضمنی می‌تواند ارزش Long Call را کاهش دهد.

نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران

• نقدینگی بازار: اطمینان حاصل کنید که سهام و قراردادهای اختیار معامله نقدینگی کافی دارند تا اجرای استراتژی بدون مشکل انجام شود.
• وجه تضمین: فروش قرارداد Call نیازمند وجه تضمین است. موجودی حساب خود را بررسی کنید.
• سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند، که می‌تواند ریسک تخصیص زودهنگام را کاهش دهد.
• مدیریت ریسک: از ابزارهای مدیریت ریسک مانند نظارت فعال بر بازار، Rolling قراردادهای فروخته‌شده یا بستن زودهنگام موقعیت در صورت تغییرات بازار استفاده کنید.
• شبیه‌سازی: قبل از اجرا، استراتژی را در حساب دمو یا با ابزارهای تحلیلی تست کنید.
• توجه به نوسانات: افزایش نوسانات ضمنی (Implied Volatility) می‌تواند ارزش Long Call را افزایش دهد، اما کاهش آن می‌تواند سود را محدود کند. این استراتژی در شرایط افزایش نوسانات بهتر عمل می‌کند.

جمع‌بندی

استراتژی Long Call Calendar یک روش پیشرفته برای معامله‌گرانی است که دیدگاه خنثی تا صعودی ملایم در کوتاه‌مدت و صعودی در بلندمدت نسبت به بازار دارند و می‌خواهند با هزینه کم از ثبات قیمت در کوتاه‌مدت و افزایش قیمت در بلندمدت سود ببرند. این استراتژی با ترکیب خرید و فروش قراردادهای Call با سررسیدهای متفاوت، انعطاف‌پذیری بالایی ارائه می‌دهد، اما نیازمند مدیریت فعال و پیش‌بینی دقیق است. با درک بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود، زیان و نقاط سربه‌سر، می‌توانید این استراتژی را با احتیاط در بازار ایران پیاده کنید.

بیش از ۸۰ استراتژی با مثال از نماد های واقعی بازار در دوره نجوا آمده است