استراتژی Long Box چیست؟ راهنمای جامع و ساده

استراتژی Long Box یکی از استراتژی‌های پیشرفته و تخصصی در بازار اختیار معامله (Options) است که برای معامله‌گرانی طراحی شده که به دنبال بهره‌برداری از ناکارآمدی‌های قیمتی یا آربیتراژ در بازار هستند. این استراتژی ترکیبی از خرید یک جفت قرارداد اختیار خرید و فروش (Bull Call Spread) و فروش یک جفت قرارداد اختیار خرید و فروش (Bear Put Spread) است که به‌صورت تئوریک سود بدون ریسک یا کم‌ریسک ایجاد می‌کند، مشابه استراتژی Conversion یا Reversal. Long Box معمولاً برای قفل کردن سود از اختلاف قیمت‌های قراردادهای اختیار معامله استفاده می‌شود.

بازار هدف استراتژی Long Box

استراتژی Long Box برای شرایط زیر مناسب است:

• بازارهای با ناکارآمدی قیمتی: وقتی معامله‌گر تشخیص می‌دهد که قیمت قراردادهای اختیار خرید و فروش با قیمت دارایی پایه یا با یکدیگر هماهنگی ندارند و فرصت آربیتراژ وجود دارد.
• معامله‌گران با تجربه حرفه‌ای: این استراتژی به دلیل پیچیدگی، نیاز به مدیریت چهار قرارداد و محاسبات دقیق، برای معامله‌گرانی که با مفاهیم پیشرفته اختیار معامله و آربیتراژ آشنا هستند، مناسب است.
• بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی برای سهام شرکت‌های بزرگ با حجم معاملات بالا (مثل سهام بانکی، پتروشیمی یا فلزی) که قراردادهای اختیار معامله فعال دارند، بهتر اجرا می‌شود.
• معامله‌گرانی که به دنبال سود بدون ریسک هستند: کسانی که می‌خواهند از اختلاف قیمت‌ها سود تضمین‌شده یا کم‌ریسک کسب کنند، از این استراتژی استقبال می‌کنند.

این استراتژی در بازارهای کاملاً کارآمد یا با نقدینگی پایین کمتر کاربردی است، زیرا فرصت‌های آربیتراژ نادر هستند. همچنین، به دلیل پیچیدگی و نیاز به سرمایه قابل توجه، برای مبتدیان مناسب نیست.

روش اجرا استراتژی Long Box

استراتژی Long Box شامل ترکیب چهار قرارداد اختیار معامله با دو قیمت اعمال متفاوت و تاریخ سررسید یکسان است که به‌صورت زیر اجرا می‌شود:

1. خرید یک قرارداد اختیار خرید (Buy Call): با قیمت اعمال پایین‌تر (مثلاً At-the-Money یا ATM).
2. فروش یک قرارداد اختیار خرید (Sell Call): با قیمت اعمال بالاتر (Out-of-the-Money یا OTM).
3. خرید یک قرارداد اختیار فروش (Buy Put): با قیمت اعمال بالاتر (همان قیمت اعمال Call فروخته‌شده).
4. فروش یک قرارداد اختیار فروش (Sell Put): با قیمت اعمال پایین‌تر (همان قیمت اعمال Call خریداری‌شده).

هر چهار قرارداد باید:

• روی یک دارایی پایه (مثل سهام یک شرکت) باشند.
• تاریخ سررسید یکسانی داشته باشند.
• تعداد یکسانی از سهام (مثلاً ۱۰۰ سهم به ازای هر قرارداد) را پوشش دهند.

مراحل اجرا:

1. تحلیل بازار: اختلاف قیمت بین قراردادهای اختیار خرید و فروش با قیمت‌های اعمال متفاوت را شناسایی کنید. این اختلاف معمولاً از نقض برابری Put-Call Parity یا ناکارآمدی قیمتی ناشی می‌شود.
2. انتخاب قراردادها:
   • قیمت اعمال پایین‌تر: برای خرید Call و فروش Put (معمولاً ATM).
   • قیمت اعمال بالاتر: برای فروش Call و خرید Put (معمولاً OTM).
   • تاریخ سررسید: سررسیدی را انتخاب کنید که نقدینگی قراردادها بالا باشد.
3. اجرای معامله:
   • یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال پایین‌تر بخرید (پرداخت پرمیوم).
   • یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال بالاتر بفروشید (دریافت پرمیوم).
   • یک قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال بالاتر بخرید (پرداخت پرمیوم).
   • یک قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال پایین‌تر بفروشید (دریافت پرمیوم).
4. مدیریت معامله: موقعیت را تا سررسید نگه دارید یا در صورت تغییر شرایط بازار، زودهنگام تنظیم کنید. هدف قفل کردن سود بدون ریسک از اختلاف پرمیوم‌ها است.

مثال ساده:

فرض کنید سهام شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان معامله می‌شود و شما یک ناکارآمدی قیمتی در قراردادهای اختیار معامله با قیمت‌های اعمال ۱۰۰۰ تومان و ۱۱۰۰ تومان و سررسید یک ماهه شناسایی کرده‌اید:

• یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال ۱۰۰۰ تومان می‌خرید و ۶۰ تومان پرمیوم پرداخت می‌کنید.
• یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال ۱۱۰۰ تومان می‌فروشید و ۲۰ تومان پرمیوم دریافت می‌کنید.
• یک قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال ۱۱۰۰ تومان می‌خرید و ۷۰ تومان پرمیوم پرداخت می‌کنید.
• یک قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال ۱۰۰۰ تومان می‌فروشید و ۵۰ تومان پرمیوم دریافت می‌کنید.
• پرمیوم خالص پرداختی = (۶۰ + ۷۰) – (۲۰ + ۵۰) = ۱۳۰ – ۷۰ = ۶۰ تومان به ازای هر سهم.
• هزینه خالص برای ۱۰۰ سهم = ۶۰ × ۱۰۰ = ۶۰۰۰ تومان.
• فرض کنید نرخ بهره بدون ریسک برای یک ماه ۱% باشد، بنابراین هزینه تأمین مالی برای ۶۰۰۰ تومان حدود ۶۰ تومان است.

منطق معامله‌گر از انجام Long Box

معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:

• بهره‌برداری از ناکارآمدی قیمتی: معامله‌گر از اختلاف قیمت بین قراردادهای اختیار خرید و فروش با قیمت‌های اعمال متفاوت استفاده می‌کند تا سود بدون ریسک یا کم‌ریسک کسب کند.
• قفل کردن سود: ساختار Long Box نتیجه معامله را در سررسید ثابت می‌کند، به‌طوری که سود به اختلاف پرمیوم‌ها و هزینه‌های تأمین مالی وابسته است، نه به حرکت قیمت دارایی.
• مدیریت ریسک آربیتراژ: این استراتژی تغییرات قیمت دارایی را خنثی می‌کند و سود را به ناکارآمدی‌های قیمتی وابسته می‌کند.
• بهره‌مندی از نقدینگی: در بازارهای با نقدینگی بالا، معامله‌گر می‌تواند به‌سرعت موقعیت‌ها را باز و بسته کند.

این استراتژی به معامله‌گر اجازه می‌دهد با شناسایی ناکارآمدی‌های بازار، سود تضمین‌شده یا کم‌ریسک کسب کند، اما نیازمند محاسبات دقیق و نقدینگی بالا است.

روش محاسبه بیشینه سود

بیشینه سود در استراتژی Long Box محدود است و برابر با ارزش ذاتی جعبه (Box) منهای پرمیوم خالص پرداختی و هزینه‌های تأمین مالی و کارمزد است. ارزش ذاتی جعبه برابر است با تفاوت بین قیمت‌های اعمال. فرمول تقریبی سود به‌صورت زیر است:

بیشینه سود = [(قیمت اعمال بالاتر – قیمت اعمال پایین‌تر) – (پرمیوم پرداختی برای قراردادهای خریدی – پرمیوم دریافتی از قراردادهای فروشی) – هزینه تأمین مالی – کارمزد] × تعداد سهام

مثال:

• قیمت اعمال بالاتر = ۱۱۰۰ تومان.
• قیمت اعمال پایین‌تر = ۱۰۰۰ تومان.
• ارزش ذاتی جعبه = ۱۱۰۰ – ۱۰۰۰ = ۱۰۰ تومان.
• پرمیوم پرداختی (Call 1000 + Put 1100) = 60 + 70 = 130 تومان.
• پرمیوم دریافتی (Call 1100 + Put 1000) = 20 + 50 = 70 تومان.
• پرمیوم خالص پرداختی = ۱۳۰ – ۷۰ = ۶۰ تومان.
• هزینه تأمین مالی = ۶۰ تومان (برای ۱۰۰ سهم).
• فرض کنید کارمزد صفر باشد.
• سود به ازای هر سهم = ۱۰۰ – ۶۰ = ۴۰ تومان.
• سود کل برای ۱۰۰ سهم = (۴۰ × ۱۰۰) – ۶۰ = ۴۰۰۰ – ۶۰ = ۳۹۴۰ تومان.

این سود زمانی محقق می‌شود که معامله‌گر موقعیت را تا سررسید نگه دارد. نتیجه معامله صرف‌نظر از قیمت دارایی پایه در سررسید ثابت است، زیرا:

• اگر قیمت سهام بالاتر از ۱۱۰۰ تومان باشد، Call خریداری‌شده (۱۰۰۰) اعمال می‌شود و Call فروخته‌شده (۱۱۰۰) پوشش می‌دهد.
• اگر قیمت سهام پایین‌تر از ۱۰۰۰ تومان باشد، Put خریداری‌شده (۱۱۰۰) و Put فروخته‌شده (۱۰۰۰) اعمال می‌شوند.
• در هر حالت، جریان نقدی خنثی شده و سود از ارزش جعبه منهای پرمیوم خالص باقی می‌ماند.

روش محاسبه بیشینه زیان

بیشینه زیان در استراتژی Long Box معمولاً صفر یا بسیار کم است، زیرا این استراتژی برای قفل کردن سود بدون ریسک طراحی شده است. با این حال، زیان ممکن است در موارد زیر رخ دهد:

• هزینه‌های تأمین مالی بالا: اگر نرخ بهره یا هزینه‌های قرض بیشتر از سود بالقوه باشد.
• کارمزدهای بالا: کارمزدهای کارگزاری می‌توانند سود را کاهش دهند یا به زیان تبدیل کنند.
• ناکارآمدی اجرایی: اگر قیمت‌ها در زمان اجرا تغییر کنند یا نقدینگی کافی وجود نداشته باشد.

مثال:

اگر هزینه تأمین مالی به ۴۵۰۰ تومان افزایش یابد:

• سود بالقوه = ۴۰ تومان به ازای هر سهم.
• زیان کل برای ۱۰۰ سهم = (۴۰ × ۱۰۰) – ۴۵۰۰ = ۴۰۰۰ – ۴۵۰۰ = -۵۰۰ تومان.

در عمل، معامله‌گر قبل از اجرا اطمینان حاصل می‌کند که هزینه‌ها سود را از بین نبرند.

نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)

در استراتژی Long Box، نقطه سربه‌سر به‌صورت سنتی وجود ندارد، زیرا نتیجه معامله صرف‌نظر از قیمت دارایی پایه در سررسید ثابت است. سود یا زیان به ارزش جعبه، پرمیوم خالص و هزینه‌های تأمین مالی بستگی دارد. با این حال، می‌توان نقطه سربه‌سر را به‌صورت زیر تعریف کرد:

نقطه سربه‌سر = زمانی که سود خالص [(قیمت اعمال بالاتر – قیمت اعمال پایین‌تر) – پرمیوم خالص پرداختی – هزینه تأمین مالی – کارمزد] برابر صفر باشد.

مثال:

• ارزش جعبه = ۱۰۰ تومان.
• پرمیوم خالص پرداختی = ۶۰ تومان.
• سود بالقوه = ۱۰۰ – ۶۰ = ۴۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر زمانی است که هزینه تأمین مالی = ۴۰ × ۱۰۰ = ۴۰۰۰ تومان.
• اگر هزینه تأمین مالی کمتر از ۴۰۰۰ تومان باشد، سود کسب می‌شود؛ اگر بیشتر باشد، زیان رخ می‌دهد.

مزایا و معایب استراتژی Long Box

مزایا:

• سود بدون ریسک (در تئوری): در صورت شناسایی صحیح ناکارآمدی قیمتی، سود تضمین‌شده است.
• ریسک محدود: ساختار استراتژی تغییرات قیمت دارایی را خنثی می‌کند.
• مناسب برای بازارهای ناکارآمد: امکان بهره‌برداری از اختلاف قیمت‌ها در بازارهای کمتر توسعه‌یافته.
• انعطاف‌پذیری: امکان تنظیم برای بازارهای مختلف با نقدینگی بالا.

معایب:

• پیچیدگی بالا: نیازمند مدیریت چهار قرارداد و محاسبات دقیق.
• هزینه‌های تأمین مالی: نرخ بهره یا هزینه‌های قرض می‌توانند سود را کاهش دهند.
• نیاز به نقدینگی بالا: اجرای قراردادها سرمایه قابل توجهی نیاز دارد.
• کارمزدهای بالا: کارمزدهای کارگزاری می‌توانند سود را از بین ببرند.
• وابستگی به ناکارآمدی: در بازارهای کارآمد، فرصت‌های آربیتراژ نادر هستند.

نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران

• نقدینگی بازار: اطمینان حاصل کنید که سهام و قراردادهای اختیار معامله نقدینگی کافی دارند تا اجرای سریع و بدون لغزش قیمتی (Slippage) انجام شود.
• هزینه‌های تأمین مالی: نرخ بهره و هزینه‌های مرتبط را بررسی کنید تا سود آربیتراژ از بین نرود.
• سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند، که برنامه‌ریزی را ساده‌تر می‌کند.
• مدیریت ریسک: از ابزارهای تحلیلی برای شناسایی ناکارآمدی‌های قیمتی استفاده کنید و از اجرای معامله در شرایط ناپایدار بازار اجتناب کنید.
• شبیه‌سازی: قبل از اجرا، استراتژی را در حساب دمو یا با ابزارهای تحلیلی تست کنید.
• توجه به کارمزدها: کارمزدهای کارگزاری را در محاسبات سود لحاظ کنید.

جمع‌بندی

استراتژی Long Box یک روش پیشرفته برای معامله‌گرانی است که به دنبال بهره‌برداری از ناکارآمدی‌های قیمتی در بازار اختیار معامله هستند و می‌خواهند سود بدون ریسک یا کم‌ریسک کسب کنند. این استراتژی با ترکیب چهار قرارداد اختیار معامله، امکان قفل کردن سود را فراهم می‌کند، اما پیچیدگی، نیاز به نقدینگی بالا و هزینه‌های تأمین مالی آن را به معامله‌گران حرفه‌ای محدود می‌کند. با درک بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود و زیان، می‌توانید این استراتژی را با احتیاط در بازار ایران پیاده کنید.

بیش از ۸۰ استراتژی با مثال از نماد های واقعی بازار در دوره نجوا آمده است