استراتژی Covered Short Straddle چیست؟ راهنمای جامع و ساده

استراتژی Covered Short Straddle یک استراتژی پیشرفته در بازار اختیار معامله (Options) است که ترکیبی از مالکیت سهام و فروش همزمان قراردادهای اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) با قیمت اعمال و تاریخ سررسید یکسان است. این استراتژی برای معامله‌گرانی طراحی شده که دیدگاه خنثی نسبت به دارایی پایه (مثل سهام) دارند و می‌خواهند از دریافت پرمیوم‌های بالا در بازاری با نوسانات کم سود ببرند. Covered Short Straddle نسخه‌ای از Short Straddle است که با مالکیت سهام، ریسک فروش اختیار خرید را پوشش می‌دهد.

بازار هدف استراتژی Covered Short Straddle

استراتژی Covered Short Straddle برای شرایط زیر مناسب است:

• بازار خنثی با نوسانات کم: وقتی معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام در محدوده‌ای نزدیک به قیمت اعمال قراردادها باقی خواهد ماند و نوسانات قابل توجهی رخ نخواهد داد.
• معامله‌گران با تجربه متوسط تا حرفه‌ای: این استراتژی به دلیل پیچیدگی و ریسک‌های مرتبط با فروش همزمان Call و Put، برای معامله‌گرانی که با مفاهیم اختیار معامله و مدیریت ریسک آشنا هستند، مناسب است.
• بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی برای سهام شرکت‌های بزرگ با حجم معاملات بالا (مثل سهام بانکی، پتروشیمی یا فلزی) که قراردادهای اختیار معامله فعال دارند، بهتر اجرا می‌شود.
• معامله‌گرانی که سهام در اختیار دارند: کسانی که مالک سهام هستند و می‌خواهند از دارایی خود درآمد اضافی از طریق پرمیوم‌های قراردادهای اختیار معامله کسب کنند، از این استراتژی استقبال می‌کنند.

این استراتژی در بازارهای با نوسانات بالا یا روندهای قوی (صعودی یا نزولی) توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند منجر به زیان‌های قابل توجهی شود. همچنین، برای مبتدیان بدون تجربه کافی مناسب نیست.

روش اجرا استراتژی Covered Short Straddle

استراتژی Covered Short Straddle شامل ترکیب سه موقعیت است:

1. مالکیت سهام (Buy/Hold Stock): خرید یا نگهداری تعداد مشخصی از سهام (مثلاً ۱۰۰ سهم) به‌عنوان دارایی پایه.
2. فروش یک قرارداد اختیار خرید (Sell Call): با قیمت اعمال معمولاً نزدیک به قیمت فعلی سهام (At-the-Money یا ATM) برای دریافت پرمیوم.
3. فروش یک قرارداد اختیار فروش (Sell Put): با همان قیمت اعمال و تاریخ سررسید قرارداد اختیار خرید برای دریافت پرمیوم اضافی.

هر سه موقعیت باید:

• روی یک دارایی پایه (مثل سهام یک شرکت) باشند.
• قراردادهای اختیار معامله تاریخ سررسید و قیمت اعمال یکسانی داشته باشند.
• تعداد سهام تحت مالکیت با تعداد سهام تحت پوشش قراردادهای اختیار معامله (مثلاً ۱۰۰ سهم) هماهنگ باشد.

مراحل اجرا:

1. تحلیل بازار: مطمئن شوید که سهام احتمالاً در محدوده‌ای نزدیک به قیمت فعلی باقی خواهد ماند و نوسانات قابل توجهی نخواهد داشت. از تحلیل تکنیکال یا بنیادی برای تأیید دیدگاه خنثی استفاده کنید.
2. انتخاب سهام و قراردادها:
   • سهام: سهامی را انتخاب کنید که مالک آن هستید یا قصد خرید آن را دارید و نقدینگی کافی دارد.
   • قراردادهای اختیار خرید و فروش: قیمت اعمالی نزدیک به قیمت فعلی سهام (ATM) انتخاب کنید که پرمیوم‌های بالایی ارائه دهند.
3. اجرای معامله:
   • سهام را بخرید یا اگر مالک هستید، نگه دارید.
   • یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال مشخص بفروشید (دریافت پرمیوم).
   • یک قرارداد اختیار فروش با همان قیمت اعمال و سررسید بفروشید (دریافت پرمیوم).
4. مدیریت معامله: موقعیت خود را تا سررسید یا بسته شدن زودهنگام (در صورت سود یا تغییر شرایط بازار) نظارت کنید. توجه داشته باشید که فروش قراردادهای Call و Put ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام (Assignment Risk) شود، به‌ویژه اگر قراردادها در پول (In-the-Money) باشند.

مثال ساده:

فرض کنید شما ۱۰۰ سهم از شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان در اختیار دارید و پیش‌بینی می‌کنید که قیمت تا یک ماه آینده در محدوده ۱۰۰۰ تومان باقی خواهد ماند. بنابراین:

• یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال ۱۰۰۰ تومان می‌فروشید و ۵۰ تومان پرمیوم دریافت می‌کنید.
• یک قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال ۱۰۰۰ تومان می‌فروشید و ۴۰ تومان پرمیوم دریافت می‌کنید.
• درآمد کل از پرمیوم = (۵۰ + ۴۰) × ۱۰۰ = ۹۰ × ۱۰۰ = ۹۰۰۰ تومان.

منطق معامله‌گر از انجام Covered Short Straddle

معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:

• دیدگاه خنثی: معامله‌گر معتقد است که قیمت سهام تا سررسید در محدوده‌ای نزدیک به قیمت اعمال (مثلاً ۱۰۰۰ تومان) باقی خواهد ماند، در نتیجه هر دو قرارداد Call و Put بی‌ارزش منقضی می‌شوند و پرمیوم‌های دریافتی به‌عنوان سود حفظ می‌شوند.
• دریافت پرمیوم بالا: فروش همزمان Call و Put پرمیوم‌های بیشتری نسبت به فروش تنها یک قرارداد فراهم می‌کند، که بازده پرتفوی را افزایش می‌دهد.
• پوشش ریسک Call با سهام: مالکیت سهام ریسک فروش اختیار خرید را پوشش می‌دهد، زیرا در صورت اعمال Call، سهام موجود تحویل داده می‌شود.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: ارزش زمانی قراردادهای اختیار معامله با نزدیک شدن به سررسید کاهش می‌یابد، که به نفع فروشنده است.

این استراتژی به معامله‌گر امکان می‌دهد با دریافت پرمیوم‌های بالا از ثبات قیمت سهام سود ببرد، اما نیازمند مدیریت دقیق به دلیل ریسک‌های مرتبط با فروش Put است.

روش محاسبه بیشینه سود

بیشینه سود در استراتژی Covered Short Straddle محدود است و برابر است با پرمیوم‌های دریافتی از فروش قراردادهای Call و Put. فرمول تقریبی سود به‌صورت زیر است:

بیشینه سود = (پرمیوم Call + پرمیوم Put) × تعداد سهام

مثال:

• پرمیوم Call = 50 تومان.
• پرمیوم Put = 40 تومان.
• بیشینه سود به ازای هر سهم = ۵۰ + ۴۰ = ۹۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه سود = ۹۰ × ۱۰۰ = ۹۰۰۰ تومان.

این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت سهام در زمان سررسید دقیقاً برابر با قیمت اعمال (۱۰۰۰ تومان) باشد یا نزدیک به آن باشد، زیرا هر دو قرارداد Call و Put بی‌ارزش منقضی می‌شوند و معامله‌گر پرمیوم‌های دریافتی را نگه می‌دارد.

روش محاسبه بیشینه زیان

بیشینه زیان در استراتژی Covered Short Straddle نامحدود در جهت صعودی و قابل توجه در جهت نزولی است، به دلیل تعهدات ناشی از فروش قراردادهای Call و Put. زیان به شرح زیر محاسبه می‌شود:

• در صورت افزایش شدید قیمت سهام:
  اگر قیمت سهام به شدت افزایش یابد، قرارداد Call اعمال می‌شود و سهام با قیمت اعمال (۱۰۰۰ تومان) فروخته می‌شود، در حالی که ارزش بازار سهام بالاتر است. پرمیوم‌های دریافتی زیان را تا حدی کاهش می‌دهند.
  زیان = [(قیمت سهام در سررسید – قیمت اعمال) – (پرمیوم Call + پرمیوم Put)] × تعداد سهام
• در صورت کاهش شدید قیمت سهام:
  اگر قیمت سهام به شدت کاهش یابد، قرارداد Put اعمال می‌شود و معامله‌گر باید سهام را با قیمت اعمال (۱۰۰۰ تومان) خریداری کند، در حالی که ارزش بازار سهام پایین‌تر است. مالکیت سهام اولیه و پرمیوم‌های دریافتی زیان را تا حدی کاهش می‌دهند.
  زیان = [(قیمت خرید سهام اولیه + قیمت اعمال Put – قیمت سهام در سررسید) – (پرمیوم Call + پرمیوم Put)] × تعداد سهام

مثال:

1. افزایش قیمت به ۱۲۰۰ تومان:
   • قیمت اعمال = ۱۰۰۰ تومان.
   • پرمیوم Call + Put = 50 + 40 = 90 تومان.
   • زیان به ازای هر سهم = (۱۲۰۰ – ۱۰۰۰) – ۹۰ = ۱۱۰ تومان.
   • برای ۱۰۰ سهم، زیان = ۱۱۰ × ۱۰۰ = ۱۱۰۰۰ تومان.
2. کاهش قیمت به ۸۰۰ تومان:
   • قیمت خرید سهام اولیه = ۱۰۰۰ تومان.
   • قیمت اعمال Put = 1000 تومان.
   • پرمیوم Call + Put = 90 تومان.
   • زیان به ازای هر سهم = [(۱۰۰۰ + ۱۰۰۰ – ۸۰۰) – ۹۰] = [۱۲۰۰ – ۹۰] = ۱۱۱۰ تومان.
   • برای ۱۰۰ سهم، زیان = ۱۱۱۰ × ۱۰۰ = ۱۱۱۰۰۰ تومان.

این نشان‌دهنده ریسک قابل توجه در جهت نزولی است، اگرچه مالکیت سهام اولیه بخشی از زیان را پوشش می‌دهد.

نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)

استراتژی Covered Short Straddle معمولاً دو نقطه سربه‌سر دارد، زیرا حرکت قیمت سهام در هر دو جهت (صعودی یا نزولی) می‌تواند به زیان منجر شود. نقاط سربه‌سر به‌صورت زیر محاسبه می‌شوند:

1. نقطه سربه‌سر بالایی:
   نقطه سربه‌سر بالا = قیمت اعمال + (پرمیوم Call + پرمیوم Put)
2. نقطه سربه‌سر پایینی:
   نقطه سربه‌سر پایین = (قیمت خرید سهام اولیه + قیمت اعمال Put) – (پرمیوم Call + پرمیوم Put)

مثال:

• قیمت اعمال = ۱۰۰۰ تومان.
• قیمت خرید سهام اولیه = ۱۰۰۰ تومان.
• پرمیوم Call + Put = 50 + 40 = 90 تومان.
• نقطه سربه‌سر بالا = ۱۰۰۰ + ۹۰ = ۱۰۹۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر پایین = (۱۰۰۰ + ۱۰۰۰) – ۹۰ = ۲۰۰۰ – ۹۰ = ۱۹۱۰ تومان.

اگر قیمت سهام در زمان سررسید بین ۱۰۹۰ تومان و ۱۹۱۰ تومان باشد، معامله‌گر سود کسب می‌کند (تا سقف پرمیوم‌های دریافتی). خارج از این محدوده، زیان رخ می‌دهد.

مزایا و معایب استراتژی Covered Short Straddle

مزایا:

• پرمیوم بالا: فروش همزمان Call و Put پرمیوم‌های بیشتری نسبت به Covered Call به‌تنهایی فراهم می‌کند.
• سود در بازار خنثی: مناسب برای پیش‌بینی ثبات قیمت سهام.
• پوشش ریسک Call با سهام: مالکیت سهام ریسک فروش اختیار خرید را پوشش می‌دهد.
• بهره‌مندی از کاهش ارزش زمانی: ارزش زمانی قراردادها با نزدیک شدن به سررسید کاهش می‌یابد، که به نفع فروشنده است.

معایب:

• ریسک بالا در جهت نزولی: کاهش شدید قیمت سهام می‌تواند به زیان قابل توجهی منجر شود، حتی با وجود مالکیت سهام اولیه.
• ریسک تخصیص زودهنگام: فروش Call و Put ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام شود، به‌ویژه اگر قراردادها در پول (In-the-Money) باشند.
• پیچیدگی: نیازمند مدیریت همزمان دو قرارداد و سهام است.
• وابستگی به ثبات قیمت: نوسانات غیرمنتظره می‌توانند به زیان منجر شوند.

نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران

• نقدینگی بازار: اطمینان حاصل کنید که سهام و قراردادهای اختیار معامله نقدینگی کافی دارند تا اجرای استراتژی بدون مشکل انجام شود.
• وجه تضمین: فروش قراردادهای Call و Put نیازمند وجه تضمین است. موجودی حساب خود را بررسی کنید.
• سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند، که می‌تواند ریسک تخصیص زودهنگام را کاهش دهد.
• مدیریت ریسک: از ابزارهای مدیریت ریسک مانند نظارت فعال بر بازار و تنظیم زودهنگام موقعیت در صورت افزایش نوسانات استفاده کنید.
• شبیه‌سازی: قبل از اجرا، استراتژی را در حساب دمو یا با ابزارهای تحلیلی تست کنید.
• توجه به نوسانات: افزایش نوسانات بازار (Implied Volatility) می‌تواند ارزش قراردادها را افزایش دهد و ریسک را بالا ببرد.

جمع‌بندی

استراتژی Covered Short Straddle یک روش پیشرفته برای معامله‌گرانی است که مالک سهام هستند، دیدگاه خنثی نسبت به بازار دارند و می‌خواهند از پرمیوم‌های بالا در بازارهای با نوسانات کم سود ببرند. این استراتژی با ترکیب مالکیت سهام و فروش همزمان قراردادهای اختیار خرید و فروش، امکان کسب درآمد قابل توجه را فراهم می‌کند، اما ریسک‌های قابل توجهی به‌ویژه در جهت نزولی دارد. با درک بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود، زیان و نقاط سربه‌سر، می‌توانید این استراتژی را با احتیاط در بازار ایران پیاده کنید.

بیش از ۸۰ استراتژی با مثال از نماد های واقعی بازار در دوره نجوا آمده است