استراتژی Covered Call چیست؟ راهنمای جامع و ساده

استراتژی Covered Call یکی از استراتژی‌های پایه و پرکاربرد در بازار اختیار معامله (Options) است که برای معامله‌گرانی طراحی شده که دیدگاه صعودی ملایم یا خنثی نسبت به دارایی پایه (مثل سهام) دارند و می‌خواهند از دارایی‌های موجود خود درآمد اضافی کسب کنند. این استراتژی ترکیبی از مالکیت سهام و فروش قرارداد اختیار خرید (Call Option) است که سود را از پرمیوم دریافتی و افزایش احتمالی قیمت سهام فراهم می‌کند، در حالی که ریسک را محدود نگه می‌دارد.

بازار هدف استراتژی Covered Call

استراتژی Covered Call برای شرایط زیر مناسب است:

• بازار صعودی ملایم یا خنثی: وقتی معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام افزایش محدودی خواهد داشت یا ثابت خواهد ماند.
• معامله‌گران با تجربه مبتدی تا متوسط: این استراتژی به دلیل سادگی نسبی و ریسک محدود، برای معامله‌گرانی که با مفاهیم اولیه اختیار معامله آشنا هستند، مناسب است.
• بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی برای سهام شرکت‌های بزرگ با حجم معاملات بالا (مثل سهام بانکی، پتروشیمی یا فلزی) که قراردادهای اختیار معامله فعال دارند، بهتر اجرا می‌شود.
• معامله‌گرانی که سهام در اختیار دارند: کسانی که مالک سهام هستند و می‌خواهند از دارایی خود درآمد اضافی کسب کنند یا ریسک کاهش قیمت را کاهش دهند، از این استراتژی استقبال می‌کنند.

این استراتژی در بازارهای نزولی شدید یا صعودی بسیار قوی توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است سود را محدود کند یا منجر به زیان شود. همچنین، برای معامله‌گرانی که به دنبال سودهای نامحدود هستند، مناسب نیست.

روش اجرا استراتژی Covered Call

استراتژی Covered Call شامل ترکیب دو موقعیت است:

1. مالکیت سهام (Buy/Hold Stock): خرید یا نگهداری تعداد مشخصی از سهام (مثلاً ۱۰۰ سهم) به‌عنوان دارایی پایه.
2. فروش یک قرارداد اختیار خرید (Sell Call): با قیمت اعمال (Strike Price) معمولاً بالاتر از قیمت فعلی سهام (Out-of-the-Money یا OTM) برای دریافت پرمیوم.

هر دو بخش باید:

• روی یک دارایی پایه (مثل سهام یک شرکت) باشند.
• قرارداد اختیار خرید تاریخ سررسیدی متناسب با افق زمانی معامله‌گر داشته باشد.
• تعداد سهام تحت مالکیت با تعداد سهام تحت پوشش قرارداد اختیار خرید (مثلاً ۱۰۰ سهم) هماهنگ باشد.

مراحل اجرا:

1. تحلیل بازار: مطمئن شوید که سهام احتمالاً افزایش محدودی خواهد داشت یا ثابت خواهد ماند. از تحلیل تکنیکال یا بنیادی برای تأیید دیدگاه صعودی ملایم یا خنثی استفاده کنید.
2. انتخاب سهام و قرارداد:
   • سهام: سهامی را انتخاب کنید که مالک آن هستید یا قصد خرید آن را دارید و نقدینگی کافی دارد.
   • قرارداد اختیار خرید: قیمت اعمالی بالاتر از قیمت فعلی سهام (OTM) انتخاب کنید که پرمیوم مناسبی ارائه دهد و احتمال اعمال شدن آن کم باشد.
3. اجرای معامله:
   • سهام را بخرید یا اگر مالک هستید، نگه دارید.
   • یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال مشخص بفروشید (دریافت پرمیوم).
4. مدیریت معامله: موقعیت خود را تا سررسید یا بسته شدن زودهنگام (در صورت سود یا تغییر شرایط بازار) نظارت کنید. توجه داشته باشید که فروش اختیار خرید ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام (Assignment Risk) شود، به‌ویژه اگر قرارداد در پول (In-the-Money) باشد.

مثال ساده:

فرض کنید شما ۱۰۰ سهم از شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان در اختیار دارید و پیش‌بینی می‌کنید که قیمت تا یک ماه آینده به بالای ۱۱۰۰ تومان نخواهد رفت. بنابراین:

• یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال ۱۱۰۰ تومان می‌فروشید و ۵۰ تومان پرمیوم دریافت می‌کنید.
• درآمد کل از پرمیوم = ۵۰ × ۱۰۰ = ۵۰۰۰ تومان.

منطق معامله‌گر از انجام Covered Call

معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:

• دیدگاه صعودی ملایم یا خنثی: معامله‌گر معتقد است که قیمت سهام افزایش شدیدی نخواهد داشت و احتمالاً در محدوده‌ای نزدیک به قیمت فعلی یا کمی بالاتر باقی خواهد ماند، در نتیجه قرارداد اختیار خرید بی‌ارزش منقضی می‌شود و پرمیوم به‌عنوان سود حفظ می‌شود.
• دریافت پرمیوم اولیه: فروش قرارداد اختیار خرید، درآمد نقدی فوری فراهم می‌کند که می‌تواند بازده پرتفوی را افزایش دهد.
• کاهش ریسک کاهش قیمت: پرمیوم دریافتی به‌عنوان یک سپر محافظ عمل می‌کند و بخشی از زیان احتمالی در صورت کاهش قیمت سهام را جبران می‌کند.
• مدیریت دارایی موجود: این استراتژی به معامله‌گر اجازه می‌دهد از سهام موجود خود درآمد اضافی کسب کند بدون نیاز به فروش آن‌ها.

این استراتژی به معامله‌گر امکان می‌دهد با ریسک محدود از ثبات یا افزایش ملایم قیمت سود ببرد، اما سود بالقوه را در صورت افزایش شدید قیمت محدود می‌کند.

روش محاسبه بیشینه سود

بیشینه سود در استراتژی Covered Call محدود است و برابر است با پرمیوم دریافتی به علاوه تفاوت بین قیمت اعمال و قیمت خرید سهام (در صورت افزایش قیمت تا قیمت اعمال). فرمول تقریبی سود به‌صورت زیر است:

بیشینه سود = [(قیمت اعمال – قیمت خرید سهام) + پرمیوم دریافتی] × تعداد سهام

مثال:

• قیمت خرید سهام = ۱۰۰۰ تومان.
• قیمت اعمال = ۱۱۰۰ تومان.
• پرمیوم دریافتی = ۵۰ تومان.
• بیشینه سود به ازای هر سهم = (۱۱۰۰ – ۱۰۰۰) + ۵۰ = ۱۵۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه سود = ۱۵۰ × ۱۰۰ = ۱۵۰۰۰ تومان.

این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت سهام در زمان سررسید بالاتر یا برابر با قیمت اعمال (۱۱۰۰ تومان) باشد، زیرا قرارداد اختیار خرید اعمال می‌شود و سهام با قیمت ۱۱۰۰ تومان فروخته می‌شود، در حالی که پرمیوم دریافتی حفظ می‌شود.

روش محاسبه بیشینه زیان

بیشینه زیان در استراتژی Covered Call قابل توجه اما محدود است، زیرا به کاهش قیمت سهام بستگی دارد. اگر قیمت سهام به صفر برسد، زیان حداکثر خواهد بود. فرمول تقریبی زیان به‌صورت زیر است:

بیشینه زیان = [(قیمت خرید سهام – پرمیوم دریافتی) × تعداد سهام]

مثال:

• قیمت خرید سهام = ۱۰۰۰ تومان.
• پرمیوم دریافتی = ۵۰ تومان.
• اگر قیمت سهام به صفر برسد، زیان به ازای هر سهم = ۱۰۰۰ – ۵۰ = ۹۵۰ تومان.
• برای ۱۰۰ سهم، بیشینه زیان = ۹۵۰ × ۱۰۰ = ۹۵۰۰۰ تومان.

پرمیوم دریافتی زیان را تا حدی کاهش می‌دهد، اما مالکیت سهام همچنان معامله‌گر را در معرض ریسک کاهش قیمت قرار می‌دهد.

نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)

نقطه سربه‌سر قیمتی است که در آن معامله نه سود می‌دهد و نه زیان. در استراتژی Covered Call، نقطه سربه‌سر به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

نقطه سربه‌سر = قیمت خرید سهام – پرمیوم دریافتی

مثال:

• قیمت خرید سهام = ۱۰۰۰ تومان.
• پرمیوم دریافتی = ۵۰ تومان.
• نقطه سربه‌سر = ۱۰۰۰ – ۵۰ = ۹۵۰ تومان.

اگر قیمت سهام در زمان سررسید ۹۵۰ تومان باشد، معامله‌گر نه سود می‌کند و نه زیان می‌بیند. اگر قیمت بالاتر از ۹۵۰ تومان باشد، سود کسب می‌شود (تا سقف بیشینه سود)، و اگر پایین‌تر باشد، زیان رخ می‌دهد.

مزایا و معایب استراتژی Covered Call

مزایا:

• دریافت پرمیوم اولیه: پرمیوم نقدی درآمد فوری فراهم می‌کند.
• ریسک محدود در مقایسه با Short Call تنها: مالکیت سهام ریسک را به کاهش قیمت سهام محدود می‌کند، برخلاف ریسک نامحدود در فروش اختیار خرید بدون پوشش.
• افزایش بازده پرتفوی: امکان کسب درآمد اضافی از سهام موجود.
• محافظت در برابر کاهش قیمت: پرمیوم دریافتی زیان ناشی از کاهش قیمت را تا حدی جبران می‌کند.

معایب:

• سود محدود: اگر قیمت سهام به شدت افزایش یابد، سود به قیمت اعمال محدود می‌شود و معامله‌گر از سود اضافی محروم می‌شود.
• ریسک کاهش قیمت سهام: کاهش شدید قیمت سهام می‌تواند منجر به زیان قابل توجهی شود.
• ریسک تخصیص زودهنگام: فروش اختیار خرید ممکن است منجر به تخصیص زودهنگام سهام شود، به‌ویژه اگر قرارداد در پول (In-the-Money) باشد.
• نیاز به مالکیت سهام: نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه برای خرید سهام است.

نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران

• نقدینگی بازار: اطمینان حاصل کنید که سهام و قراردادهای اختیار معامله نقدینگی کافی دارند تا اجرای استراتژی بدون مشکل انجام شود.
• وجه تضمین: فروش قرارداد اختیار خرید نیازمند وجه تضمین است. موجودی حساب خود را بررسی کنید.
• سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند، که می‌تواند ریسک تخصیص زودهنگام را کاهش دهد.
• مدیریت ریسک: از ابزارهای مدیریت ریسک مانند انتخاب قیمت اعمال مناسب یا تنظیم زودهنگام موقعیت در صورت تغییرات بازار استفاده کنید.
• شبیه‌سازی: قبل از اجرا، استراتژی را در حساب دمو یا با ابزارهای تحلیلی تست کنید.
• توجه به نوسانات و زمان: کاهش ارزش زمانی (Time Decay) به نفع فروشنده اختیار خرید است، اما تغییرات در نوسانات بازار (Implied Volatility) می‌توانند بر پرمیوم اثر بگذارند.

جمع‌بندی

استراتژی Covered Call یک روش کاربردی برای معامله‌گرانی است که مالک سهام هستند و دیدگاه صعودی ملایم یا خنثی نسبت به بازار دارند. این استراتژی با ترکیب مالکیت سهام و فروش قرارداد اختیار خرید، امکان کسب درآمد از پرمیوم و افزایش محدود قیمت را فراهم می‌کند، در حالی که ریسک را به کاهش قیمت سهام محدود می‌کند. با درک بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود، زیان و نقاط سربه‌سر، می‌توانید این استراتژی را با اطمینان در بازار ایران پیاده کنید.

بیش از ۸۰ استراتژی با مثال از نماد های واقعی بازار در دوره نجوا آمده است