استراتژی Bull Put Spreads چیست؟ راهنمای جامع و ساده
استراتژی Bull Put Spreads یکی از محبوب‌ترین استراتژی‌های معاملاتی در بازار اختیار معامله (Options) است که برای سرمایه‌گذارانی که انتظار دارند قیمت یک دارایی پایه (مثل سهام) افزایش یابد یا ثابت بماند، مناسب است. این استراتژی به دلیل ریسک و سود محدود، برای معامله‌گرانی که می‌خواهند با کنترل ریسک وارد بازار شوند، جذاب است.
بازار هدف استراتژی Bull Put Spread
استراتژی Bull Put Spread برای شرایط زیر ایده‌آل است:
- بازار صعودی ملایم یا خنثی: وقتی معامله‌گر معتقد است قیمت دارایی پایه (مثل سهام یا شاخص) کاهش شدیدی نخواهد داشت و یا افزایش می‌یابد یا ثابت می‌ماند.
- سرمایه‌گذاران با تجربه متوسط: این استراتژی برای معامله‌گرانی که با مفاهیم پایه اختیار معامله آشنا هستند و می‌خواهند استراتژی‌های ترکیبی با ریسک کنترل‌شده را امتحان کنند، مناسب است.
- بازارهای با نقدینگی بالا: در بورس ایران، این استراتژی در قراردادهای اختیار معامله سهام یا شاخص‌هایی که نقدینگی کافی دارند (مثل برخی سهام بزرگ) بهتر عمل می‌کند.
- معامله‌گران محافظه‌کار: کسانی که به دنبال سود محدود اما با ریسک مشخص هستند، از این استراتژی استقبال می‌کنند.
این استراتژی در بازارهای پرنوسان یا نزولی شدید توصیه نمی‌شود، زیرا احتمال زیان افزایش می‌یابد.
روش اجرا استراتژی Bull Put Spread
استراتژی Bull Put Spread شامل ترکیب دو قرارداد اختیار فروش (Put Option) است:
- فروش یک قرارداد اختیار فروش (Sell Put) با قیمت اعمال بالاتر (Strike Price بالاتر).
- خرید یک قرارداد اختیار فروش (Buy Put) با قیمت اعمال پایین‌تر (Strike Price پایین‌تر).
هر دو قرارداد باید:
- روی یک دارایی پایه (مثل سهام یک شرکت) باشند.
- تاریخ سررسید یکسانی داشته باشند.
- معمولاً تعداد یکسانی از قراردادها (مثلاً ۱۰۰ سهم به ازای هر قرارداد) را شامل شوند.
مراحل اجرا:
- تحلیل بازار: بررسی کنید که دارایی پایه احتمالاً کاهش شدیدی نخواهد داشت.
- انتخاب قیمت‌های اعمال:
- قرارداد فروشی: قیمت اعمالی را انتخاب کنید که فکر می‌کنید قیمت دارایی پایه تا سررسید به زیر آن نخواهد رفت.
- قرارداد خریدی: قیمت اعمالی پایین‌تر را انتخاب کنید تا ریسک را محدود کنید.
- اجرای معامله:
- قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال بالاتر را بفروشید (دریافت پرمیوم).
- همزمان، قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال پایین‌تر را بخرید (پرداخت پرمیوم).
- مدیریت معامله: موقعیت خود را تا سررسید یا بسته شدن زودهنگام (در صورت سود یا تغییر شرایط بازار) نظارت کنید.
مثال ساده:
فرض کنید سهام شرکت X با قیمت فعلی ۱۰۰۰ تومان معامله می‌شود. شما پیش‌بینی می‌کنید که قیمت سهام تا یک ماه آینده به زیر ۹۰۰ تومان نمی‌رسد. بنابراین:
- یک قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال ۹۵۰ تومان می‌فروشید و ۵۰ تومان پرمیوم دریافت می‌کنید.
- یک قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال ۹۰۰ تومان می‌خرید و ۲۰ تومان پرمیوم پرداخت می‌کنید.
- پرمیوم خالص دریافتی = ۵۰ – ۲۰ = ۳۰ تومان به ازای هر سهم.
منطق معامله‌گر از انجام Bull Put Spread
معامله‌گر با اجرای این استراتژی به دلایل زیر وارد معامله می‌شود:
- دیدگاه صعودی یا خنثی: معامله‌گر معتقد است قیمت دارایی پایه تا سررسید قرارداد به زیر قیمت اعمال قرارداد فروخته‌شده (Strike Price بالاتر) نخواهد رفت. در نتیجه، هر دو قرارداد بی‌ارزش منقضی می‌شوند و معامله‌گر پرمیوم خالص را به‌عنوان سود نگه می‌دارد.
- کنترل ریسک: خرید قرارداد با قیمت اعمال پایین‌تر، زیان احتمالی را محدود می‌کند، برخلاف فروش یک قرارداد اختیار فروش به‌تنهایی که ریسک بالایی دارد.
- دریافت پرمیوم اولیه: معامله‌گر از تفاوت پرمیوم دریافتی (از فروش) و پرداختی (از خرید) سود کسب می‌کند.
- انعطاف‌پذیری: این استراتژی امکان خروج زودهنگام از معامله یا تنظیم آن در صورت تغییر شرایط بازار را فراهم می‌کند.
در واقع، معامله‌گر در این استراتژی به دنبال کسب سود از کاهش ارزش قراردادهای اختیار فروش یا انقضای بی‌ارزش آن‌هاست، در حالی که ریسک خود را با خرید یک قرارداد محافظ محدود کرده است.
روش محاسبه بیشینه سود
بیشینه سود در استراتژی Bull Put Spread محدود است و برابر با پرمیوم خالص دریافتی است. فرمول آن به‌صورت زیر است:
بیشینه سود = (پرمیوم دریافتی از قرارداد فروخته‌شده – پرمیوم پرداختی برای قرارداد خریداری‌شده) × تعداد سهام در قرارداد
مثال:
در مثال بالا:
- پرمیوم دریافتی = ۵۰ تومان (از فروش قرارداد با قیمت اعمال ۹۵۰ تومان).
- پرمیوم پرداختی = ۲۰ تومان (از خرید قرارداد با قیمت اعمال ۹۰۰ تومان).
- پرمیوم خالص = ۵۰ – ۲۰ = ۳۰ تومان به ازای هر سهم.
- اگر هر قرارداد شامل ۱۰۰ سهم باشد، بیشینه سود = ۳۰ × ۱۰۰ = ۳۰۰۰ تومان.
این سود زمانی محقق می‌شود که قیمت دارایی پایه در زمان سررسید بالاتر از قیمت اعمال قرارداد فروخته‌شده (۹۵۰ تومان) باشد، زیرا هر دو قرارداد بی‌ارزش منقضی می‌شوند.
روش محاسبه بیشینه زیان
بیشینه زیان نیز در این استراتژی محدود است و برابر است با تفاوت بین قیمت‌های اعمال دو قرارداد منهای پرمیوم خالص دریافتی. فرمول آن به‌صورت زیر است:
بیشینه زیان = [(قیمت اعمال قرارداد فروخته‌شده – قیمت اعمال قرارداد خریداری‌شده) – پرمیوم خالص] × تعداد سهام در قرارداد
مثال:
- قیمت اعمال قرارداد فروخته‌شده = ۹۵۰ تومان.
- قیمت اعمال قرارداد خریداری‌شده = ۹۰۰ تومان.
- تفاوت قیمت‌های اعمال = ۹۵۰ – ۹۰۰ = ۵۰ تومان.
- پرمیوم خالص = ۳۰ تومان.
- بیشینه زیان به ازای هر سهم = ۵۰ – ۳۰ = ۲۰ تومان.
- برای ۱۰۰ سهم، بیشینه زیان = ۲۰ × ۱۰۰ = ۲۰۰۰ تومان.
این زیان زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی پایه در زمان سررسید پایین‌تر یا برابر با قیمت اعمال قرارداد خریداری‌شده (۹۰۰ تومان) باشد.
نقاط سربه‌سر (Break-Even Points)
نقطه سربه‌سر قیمتی است که در آن معامله نه سود می‌دهد و نه زیان. در استراتژی Bull Put Spread، نقطه سربه‌سر به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:
نقطه سربه‌سر = قیمت اعمال قرارداد فروخته‌شده – پرمیوم خالص دریافتی
مثال:
- قیمت اعمال قرارداد فروخته‌شده = ۹۵۰ تومان.
- پرمیوم خالص = ۳۰ تومان.
- نقطه سربه‌سر = ۹۵۰ – ۳۰ = ۹۲۰ تومان.
اگر قیمت دارایی پایه در زمان سررسید ۹۲۰ تومان باشد، معامله‌گر نه سود می‌کند و نه زیان می‌بیند. اگر قیمت بالاتر از ۹۲۰ تومان باشد، سود کسب می‌شود، و اگر پایین‌تر باشد، زیان محدود به بیشینه زیان خواهد بود.
مزایا و معایب استراتژی Bull Put Spread
مزایا:
- ریسک محدود: خرید قرارداد با قیمت اعمال پایین‌تر، زیان احتمالی را محدود می‌کند.
- سود مشخص: معامله‌گر از ابتدا می‌داند حداکثر سود چقدر خواهد بود.
- مناسب بازار خنثی یا صعودی ملایم: نیازی به افزایش شدید قیمت نیست.
- دریافت پرمیوم اولیه: معامله‌گر نقدینگی اولیه دریافت می‌کند.
معایب:
- سود محدود: سود به پرمیوم خالص محدود است، حتی اگر قیمت دارایی پایه به شدت افزایش یابد.
- نیاز به تحلیل دقیق: انتخاب قیمت‌های اعمال مناسب و پیش‌بینی درست بازار ضروری است.
- هزینه کارمزد: کارمزدهای کارگزاری ممکن است سود را کاهش دهد.
نکات کلیدی برای معامله‌گران در ایران
- نقدینگی بازار: در بورس ایران، اطمینان حاصل کنید که دارایی پایه (مثل سهام شرکت‌های بزرگ) نقدینگی کافی برای اجرای این استراتژی دارد.
- وجه تضمین: فروش قرارداد اختیار فروش نیازمند وجه تضمین است. حتماً موجودی حساب خود را بررسی کنید.
- سبک اروپایی: قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولاً به سبک اروپایی هستند، یعنی فقط در سررسید قابل اعمال‌اند.
- آموزش و تمرین: قبل از اجرای این استراتژی، از حساب‌های دمو یا ابزارهای شبیه‌سازی استفاده کنید.
جمع‌بندی
استراتژی Bull Put Spread یک روش هوشمندانه برای کسب سود در بازارهای صعودی ملایم یا خنثی است که با ترکیب فروش و خرید قراردادهای اختیار فروش، ریسک را محدود و سود را قابل پیش‌بینی می‌کند. این استراتژی برای معامله‌گرانی که به دنبال تعادل بین ریسک و بازده هستند، گزینه‌ای عالی است. با درک دقیق بازار هدف، روش اجرا، منطق معامله، و محاسبات سود، زیان و نقاط سربه‌سر، می‌توانید این استراتژی را با اطمینان بیشتری در بازار ایران پیاده کنید.
بیش از ۸۰ استراتژی با مثال از نماد های واقعی بازار در دوره نجوا آمده است
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.